Amerikaanse strandschelp

De Amerikaanse strandschelp (Mulinia lateralis) is een kleine zoutwater mossel. Hij komt van nature voor aan de westelijke kunsten van de Atlantische Oceaan, waar de soort zich een klein stukje in de bodem begraaft. De Amerikaanse strandschelp heeft ruwweg een driehoekige vorm en kan een doorsnede bereiken van 1,5 centimeter. Hij is wit tot gelig van kleur. Hij heeft de neiging om zich explosief te vermeerderen en bij tellingen zijn er wel 21,000 exemplaren per vierkante meter gevonden.

Het is dus niet een weekdier dat je in onze nationale wateren zou willen aantreffen, maar dat is nu wel het geval. In 2017 en 2018 hebben wetenschappers van Wageningen Marine Research voor het eerst in Europa exemplaren aangetroffen. De Amerikaanse strandschelp werd waargenomen in de zogenaamde voordelta (de Noordzeekust waar de rivieren de zee instromen), in de Waddenzee en in de Westerschelde. Ze voelen zich hier behoorlijk thuis, want er werden dichtheden gemeten tot bijna 6,000 individuen per vierkante meter.

Johan Craeymeersch van Wageningen Marine Research meent dat de Amerikaanse strandschelp de potentie om een invasieve soort te worden. Ja, dûh.

Volgens de onderzoekers staan heel hoge concentraties van fytoplankton en andere biologische materialen op het grensvlak van sediment en de waterkolom op het menu van deze strandschelp. Alles bij elkaar kan dit schelpdier 'in potentie' inheemse schelpdiersoorten gaan beconcurreren op het gebied van voedsel en ruimte. De onderzoekers denken daarbij met name aan de kokkel (Cerastoderma edule) en de halfgeknotte strandschelp (Spisula subtruncata).

Maar, volgens de onderzoekers heeft every cloud has a silver lining en dus wordt ook een positieve draai aan deze potentiële toekomstige ramp gegeven. De onderzoekers menen namelijk dat de nieuwe soort ook kansen kan opleveren in de vorm van een nieuwe of alternatieve voedselbron voor krabben, vissen, zeesterren en schelpdieretende vogels zoals de scholekster en zeeëenden.

Het is niet onderzocht hoe de Amerikaanse strandschelp precies in Nederland terecht is gekomen, maar het is meer dan waarschijnlijk dat larven van dit weekdier middels ballastwater van vrachtschepen veroorzaakt.

In 2017 is besloten dat in 2024 alle schepen ter wereld uitgerust moeten zijn met een ballastwaterbehandelingssysteem (BWMS). Zo’n systeem ontdoet het ballastwater van vrijwel alle organismen om zo het risico op de introductie van invasieve exoten via ballastwater te verminderen ofwel weg te nemen. Maar door allerlei internationaal gekissebis is deze maatregel natuurlijk veel te laat gebleken.

In de jaarlijkse schelpdierenmonitoring zal Wageningen Marine Research de Amerikaanse strandschelp nauwgezet volgen op ontwikkelingen in de populatie en ruimtelijke verspreiding.

Bron.