Oranje havikskruid

In mijn tuin groeit steeds overdadiger het oranje havikskruid (Pilosella aurantiaca). Het is een vaste plant die behoort tot de enorm grote composietenfamilie (Asteraceae). De plant heeft zowel bovengrondse als ondergrondse (wortelstok) uitlopers, waardoor hij uiteindelijk een dichte zode kan vormen. De plant wordt zo'n 30 centimeter hoog en heeft prachtige oranje bloemen, die ongeveer twee centimeter in doorsnede zijn. De stengel en de bladeren zijn behaard.

De plant komt voor tussen het gras op droge tot vrij vochtige, iets zure plaatsen, zoals mijn tuin. Oranje havikskruid is niet kieskeurig is voor wat betreft de grond, zolang de plek maar zonnig is. Oranje havikskruid bloeit in mei, juni en juli met twee tot twaalf bloemhoofdjes. De vrucht is een nootje met pappus dat later uitgroeit tot het vruchtpluis. De bloemen worden voortdurend bezocht door bijen en vlinders.

In ons land komen 'van nature' diverse soorten havikskruid voor. Oranje havikskruid hoort daar niet bij en is inheems in Centraal-Europa en Zuid-Europa. Hoe is hij dan in onze tuin terecht gekomen, zo luidt de terechte vraag. Oranje havikskruid wordt vanwege zijn bronskleurige bloemen veel in tuinen aangeplant of ingezaaid. Ook oranje havikskruid houdt van vrijheid en ontsnapt geregeld uit de beklemming van een tuin, waarna hij verwildert. Deze soort heeft de neiging om de tuin te overwoekeren, maar in een glasveld is dat niet zo'n probleem. We maaien wat vaker om het oranje havikskruid on controle te houden.

Oranje havikskruid heeft een lange historie in de Europese volksgeneeskunst, waar het gebruikt werd in preparaten waarvan men geloofde dat ze een gunstig effect hebben op diverse ziekten, waaronder luchtweginfecties, spijsverteringsproblemen en huidaandoeningen. De bladeren werden ook gebruikt voor de bereiding van een kruidenthee waarvan men dacht en hoopte dat het kalmerende en slaapverwekkende eigenschappen had. Een kruidenthee, bereid van de bladeren en bloemen, zou vochtafdrijvende, ontstekingsremmende en anti-oxiderende eigenschappen hebben. De hele plant was ook in gebruik als een natuurlijk middel voor het reguleren van de bloedsuikerspiegel en de behandeling van hoge bloeddruk.

Met andere woorden: wij hebben een hele apotheek in de tuin en dat is een interessant idee nu je zo vaak hoort dat bepaalde medicijnen in de apotheek slecht leverbaar zijn.