Valse Meeldauw in Zonnebloemen

Valse meeldauw in zonnebloemen of Sunflower Downy Mildew wordt veroorzaakt door de pseusoschimmel Plasmopara halstedii. Sinds het jaar 2000 zijn er in North Dakota (USA) al een twaalftal verschillende 'rassen' aangetroffen. Drie van deze zorgen voor meer dan driekwart van de totale populatie: ras 710 (20 procent), ras 730 (40 procent) and ras 770 (23 procent). Het blijkt dat het ene jaar het ene ras het vaakst voorkomt op een perceel, maar dat het volgende jaar er een ander ras weer de kop opsteekt.
De symptomen van valse meeldauw in zonnebloemen variëren. Zaailingen kunnen geïnfecteerd raken via de zich ontwikkelende wortels. Omdat de pseudoschimmel zich in de bodem ophoudt, zullen de wortels in contact komen met Plasmopara halstedii. Het gevolg is een dood zonnebloemplantje, waardoor er soms hele kale plekken op de akker te zien zal zijn. Soms moet een akkerbouwer tot 95% van zijn opbrengst als verloren beschouwen.

Als de zonnebloemen die eerste aanval weten te overleven zullen de eerste symptomen te zien zijn in de bladeren. Die worden dik en zullen gele vlekken (chlorosis) gaan vertonen. Witte, op katoen lijkende schimmel is dan aan de onderzijde van het blad duidelijk waarneembaar. De planten vertonen ernstige dwerggroei en de zaadproductie zal behoorlijk verminderd blijken als de plant het volwassen stadium zal bereiken.

Een secundair probleem ontstaat wanneer de wind de sporen van de valse meeldauw over het veld heeft verspreid. De symptomen zijn dan een stuk milder omdat de plant nog steeds voldoende voedingsstoffen uit de niet besmette bodem kan halen. Toch zal er aan de onderzijde van de bladeren een witgekleurde schimmel te zien zijn. Deze secundaire aantasting zal zelden tot verlies van opbrenst leiden.
Wat moet je er als akkerbouwer aan doen om besmetting van je kostbare zonnebloemen te voorkomen? Het wordt aanbevolen om zonnebloemzaden te gebruiken die resistent zijn tegen deze ziekteverwekker. Echter ontstaan er voortdurende nieuwe 'rassen' en zelfs deze hybriden kunnen daartegen soms onvoldoende resistentie bieden. Een andere oplossing is om de zaden te omhullen met een fungicide, maar ook hier is de natuur de wetenschap de baas: het pathogeen heeft intussen resistentie ontwikkeld tegen de twee meest gebruikte fungiciden, metalaxyl en mefanoxam.

In Australië, waar de ziekteverwekker niet voorkomt, heeft men een doelmatige oplossing gevonden. Ieder geïmporteerd zaadje krijgt een behandeling met heet water, met een schimmelwerend middel en men is verplicht om het zaad minimaal twee seizoenen in een bak te verbouwen. Dat helpt dus, maar alleen als Plasmopara halstedii nog niet in de bodem leeft.

In vrijwel geheel Europa is deze lastpak aangetroffen. Officieel is in Nederland deze pseudoschimmel nog niet waargenomen, maar hier worden niet op grote schaal zonnebloemen verbouwd. Toch?

No comments:

Post a Comment