Gele Mediterrane distel

Soms ontdekken mensen als Ton Denters, die zich een urbaan ecoloog noemt met een 'frisse' kijk op stadsnatuur, onverwachte soorten. Mocht je je afvragen wat een urbaan ecoloog is, visualiseer dan een man die rustig door een stad wandelt en zijn ogen goed de kost geeft. Hij zoekt namelijk plantjes en onderzoekt hoe deze zich weten te handhaven in het drukke stadsleven.
[Foto: Ton Denters]

Amsterdam is zijn onderzoeksgebied en omdat dit een kosmopolitische stad is doet hij regelmatig een interessante ontdekking. Recent ontwaarde zijn speurend oog de gele Mediterrane distel (Scolymus maculatus). In Nederland is deze soort meer dan 40 jaar geleden voor het laatst waargenomen, maar de laatste tijd wordt hij toch in toenemende mate weer ontwaard.

De gele Mediterrane distel is inheems op de Canarische Eilanden, Madeira, en uiteraard in de landen rondom de Middellandse Zee. Deze distel is een wat spichtige kruidige plant, die zich als eenjarige, tweejarige of zelfs meerjarige soort weet te handhaven in een rijke, vooral vaak wat klei-achtige verstoorden ondergrond. Hij doet het goed in de volle zon of een ietwat beschaduwd plekje. Hij heeft veervormig ingesneden stekelige bladeren en stekelige vleugels langs de stengels, beide met een witte randnerf. De soort bevat een melkachtige latex, zoiets als dat van de bekende paardenbloem (Taraxacum officinale), een familielid.

De gele Mediterrane distel bloeit met de kenmerkende gele bloemen van veel van zijn familieleden in de grote familie der Asterachtigen (Asteraceae).

De soortnaam maculatus is afgeleid van het Latijnse woord macula, wat 'vlek' betekent en zelfs in de moderne oogheelkunde nog terug te vinden is bij de achterin het oog gelegen macula ('gele vlek'). In de macula liggen de licht- en kleurgevoelige kegeltjes heel dicht tegen elkaar. De kegeltjes zorgen voor het scherp zien van details.

Wat doet een gele Mediterrane distel in hartje Amsterdam, zo kun je je afvragen. Welnu, uit onderzoek is gebleken dat in oude stadscentra de huizen zo dicht op elkaar zijn gebouwd dat de gegenereerde warmte als gevolg van verwarming, koken, airconditioning niet goed en snel genoeg afgevoerd kan worden. Het is daar dus vaak enkele graden warmer dan in de omringende nieuwere en ruimer opgezette wijken. Daar weet de gele Mediterrane distel dus dankbaar van te profiteren.

Zaadjes zijn mogelijk meegevoerd door bewoners die op vakantie of visite zijn geweest naar Mediterrane oorden. De soort is hier naar verwachting adventief, wat betekent dat hij hier tijdelijk zal verblijven. Zo hopen de deskundigen tenminste.

No comments:

Post a Comment