Molestusmug

Onze inheemse gewone steekmug (Culex pipiens) is de lastpak die ons in de zomer ’s nachts zoemend uit de slaap houdt en er voor zorgt dat we uit bed springen, het licht aandoen en op jacht gaan naar de bron van dat irritante geluid. We hebben in deze serie al eerder gesproken over de komst van exotische familieleden van deze gewone steekmug.

De gewone steekmug is een muskietensoort die het voornamelijk op vogels gemunt heeft. De mens is slechts ‘bijvangst’. Deze soort kan niet zo goed tegen koude omstandigheden en houdt een vorm van winterslaap of winterrust. Dat is dan ook de reden dat we in de wintermaanden geen last hebben van de gewone steekmug.
In 1999 verscheen er echter een publicatie waarin melding werd gemaakt van een nieuwe steekmuggensoort, die in de tunnels van het Londonse metrostelsel was aangetroffen[1]. Wetenschappers geloven dat deze insecten afstammelingen zijn van gewone steekmuggen die de tunnels hadden gekoloniseerd toen deze meer dan honderd jaar geleden werden aangelegd. Toen ze opgesloten waren konden ze natuurlijk niet meer leven van het bloed van hun normale prooien en moesten ze een nieuwe strategie ontwikkelen. Ze begonnen zich te voeden met het bloed van zoogdieren als ratten, muizen en mensen. Onderhoudspersoneel klaagde al jarenlang dat ze voortdurend werden aangevallen door zwermen muskieten, ook in de wintermaanden.

Toen de onderzoekers deze ondergrondse steekmuggen probeerden te paren met de gewone steekmug bleek dat niet meer mogelijk te zijn. Dat betekende dat de genetische verschillen zo groot waren geworden dat men kon spreken van een nieuwe soort, iets dat normaal gesproken duizenden jaren zou moeten duren. In Engeland kreeg hij de naam London Underground mosquito met als wetenschappelijke naam Culex pipiens molestus (als je denkt dat het een ondersoort is) of Culex molestus (als je denkt dat het een nieuwe soort is).

Toen men eenmaal doorhad dat de molestusmug ook ’s winters actief bleef, was het ook direct duidelijk dat deze soort niet alleen in de Londense metrotunnels leefde. Er waren namelijk in geheel Europa meldingen gedaan van steekmuggen die ook in de wintermaanden actief bleken te zijn. Onderzoek toonde later aan dat het hier inderdaad de molestusmug betrof.

In Nederland blijkt de molestusmug zich in ieder geval in de metro van Amsterdam gevestigd te hebben, maar de Wageningen Universiteit denkt dat hij hier in grotere aantallen voorkomt dan eerder gedacht omdat er een groeiend aantal klachten binnenkwamen over 's winters actief zijnde steekmuggen. Het is belangrijk om te weten waar en hoeveel hij voorkomt omdat iedere muggensoort in staat is om bijna ontelbare ziekteverwekkers te verspreiden.

Je kunt zelfs meedoen met het onderzoek: vang een ’s winters actieve steekmug en stuur hem op. Meer informatie is te vinden op muggenradar.nl.

[1] Byrne, Nichols: Culex pipiens in London underground tunnels: differentiation between surface and subterranean population in Hereditary - 1999

1 comment:

  1. Stikt al 3 dagen van de muggen alexanderpolder hoofdweg geheel complex

    ReplyDelete