Grote kroosvaren

Kroosvaren (Azolla filiculoides) is inheems in warme tot tropische regionen op het Amerikaanse continent. Bovendien komt het van origine voor in grote delen van Azië en Australië. Lees het voorgaande even opnieuw door en je zult opmerken dat Nederland niet voorkomt in de normale leefgebieden van deze waterige varensoort.

Inderdaad wordt het kroosvaren gezien als een watergebonden varensoort. Het staat bekend om zijn supersnelle groei en het is in staat om wateroppervlaktes binnen enkele maanden volledig te overwoekeren. Iedere individuele plant is slecht één tot twee centimeter in doorsnede, is groen tot rozepaars van kleur. Tijdens de onbelemmerde groei breken voortdurend stukjes van de plant af, drijven weg en zullen elders een nieuwe poging wagen de sloot, gracht of plas te bedekken.
Ooit, lang geleden was het grote kroosvaren inheems in Nederland. Tijdens het Pleistoceen (circa 3 miljoen jaar geleden tot circa 11,700 jaar geleden) was deze waterplant een bekende verschijning in ons land. De ijstijd maakte een eind aan diens voorkomen. Aha, zo zullen sommige lezers opmerken, dat grote kroosvaren kan onze strenge winters dus niet overleven en dus is er geen enkel probleem. Niet waar, zullen anderen opmerken, want de vaderlandse winters zijn niet meer zo streng als vroeger en bovendien is de natuur veel te vaak in staat om onze hoop en verwachtingen te doorkruisen. Zo ook bij het groot kroosvaren. Weliswaar is deze vlotvarensoort niet echt een liefhebber van koude klimaten en zal het in wat mildere klimaten afsterven, maar toch zal het weten te overleven door knoppen die onder water in een soort winterslaap gaan en opnieuw tot leven komen als de temperaturen wat dragelijker worden.

Het concurreert succesvol met andere waterplanten doordat het uiteindelijk het zonlicht wegvangt voor alles wat leeft. Daardoor sterft de vegetatie daaronder af, waardoor een rottende massa zal ontstaan. Vervolgens ontstaat zuurstofgebrek en de volgende slachtoffers zijn de vissen en andere in het water levende organismen.

De mens heeft het grote kroosvaren onnadenkend in Europa ingevoerd. De soort werd al in 1880 in Europa geïntroduceerd bij de Franse plaats Bordeaux. Nog steeds zijn de waterwegen in Zuidwest-Europa de plekken waar het grote kroosvaren het meest wordt aangetroffen, maar zijn opmars is nauwelijks tegen te houden. In ons land is het inmiddels een vervelende lastpak geworden. Men denkt dat er verschillende methodes zijn geweest die hebben meegeholpen met de introductie van de soort: watervogels kunnen zaadjes tijdens hun trektocht hebben meegevoerd aan hun poten of in hun veren, onbehandeld water in ballasttanks van zeeschepen en, jawel, aquariumhouders hebben zeker overtollige planten in het oppervlaktewater gekieperd.

No comments:

Post a Comment