Vuursalamanderschimmel

Soms hebben wetenschappers geen enkel idee waar, wanneer, hoe of waarom een exoot in ons land terecht is gekomen. Een voorbeeld. In 1998 werd vrijwel tegelijkertijd bij padden in Australië en Panama een volledig onbekende schimmel ontdekt, de Batrachochytrium dendrobatidis, die het gemunt had op padden. Binnen een tiental jaren had het probleem zich zodanig uitgebreid dat deze ziekteverwekker al wereldwijd populaties van padden had vernietigd.

Men noemt het ziektebeeld, dat deze schimmel veroorzaakt, chytridiomycose en ondertussen zijn er onderzoekers die geloven dat het de ergste dierziekte in de beschreven geschiedenis kan zijn. De schimmel is nu al aangetroffen bij tenminste 287 soorten amfibieën in 36 landen. Het zorgt voor een teloorgang van populaties in Australië, Zuid-Amerika, Noord-Amerika, Nieuw-Zeeland, Europa en Afrika. Men geeft hem nu al de schuld van het uitsterven van meer dan 100 diersoorten sinds de zeventiger jaren.
[Foto: www.bcngifts.com]

Wetenschappers zijn dus behoorlijk bevreesd over de uiteindelijke gevolgen van het probleem. Wat gebeurt er als alle amfibieën over een paar decennia wereldwijd zijn uitgestorven? Gaat de schimmel zich daarna op andere diersoorten richten? Is die schimmel wellicht een probleem voor de gezondheid voor mensen?

De ramp kan zelfs nog veel groter zijn als gedacht, want in 2008 werden in ons land onverwacht dode vuursalamanders gevonden. De vuursalamander is een prachtige zwart-gele salamander, die in ons land alleen in Zuid-Limburgse Bunderbos voorkomt. Zieke vuursalamanders stierven binnen een dag of tien nadat ze geïnfecteerd raakten, na een korte periode van gebrek aan eetlust, apathie en neurologische problemen.

Sinds 2010 is de soort zodanig in aantallen achteruit gegaan dat er in 2013 nog maar 4% van de oorspronkelijke populatie was overgebleven. Natuurlijk was men bevreesd dat deze beschermde diersoort ook tot uitsterven gedoemd was door de Batrachochytrium dendrobatidis, maar uitgebreid onderzoek kon in eerste instantie geen dader aanwijzen. Wat men vond was eigenlijk nog veel erger. De vuursalamander bleek het slachtoffer te zijn geworden van een onbekend broertje van de Batrachochytrium dendrobatidis, een schimmel die men de naam gaf van Batrachochytrium salamandrivorans of vuursalamanderschimmel. Ook deze veroorzaakt de ziekte chytridiomycose. Beide schimmels verschillen genetisch gezien zo weinig dat ze hetzelfde ziektebeeld veroorzaken.

Net als bij zijn broertje heeft men geen idee waar deze moordenaar vandaan komt. Wat men wel weet is dat hij ondertussen de grens met België al is overgestoken en ook daar is hij al druk doende met zijn verwoestende bezigheden.

Misschien zijn het schimmels die door de opwarming van de aarde hun kans hebben gegrepen, misschien zijn ze door het kappen van oerwouden in aanraking gekomen met de mens. Mogelijk is de schimmel simpelweg gemuteerd. Dat kan de natuur namelijk ook heel goed.

No comments:

Post a Comment