Inktviszwam

Met een naam als de inktviszwam (Clathrus archeri) verwacht je een paddestoel met een uitzonderlijk uiterlijk en deze keer is je verwachting geheel terecht. De jonge paddestoel ontplooit zich vanuit een op de grond liggend ei (in zijn thuisland een witch's egg ofwel 'heksenei' genoemd) en vormt vier tot zeven slanke lange armen. Die armen zijn in eerste instantie met de toppen aan elkaar verbonden. Daarna ontvouwen die armen zich en laten een roze rode binnenkant zien waarop kaki-kleurige gleba (vlezige sporenbevattende massa's) te zien zijn. Het totale beeld doet inderdaad denken aan een op zijn rug liggende inktvis. Maar wel eentje die niet helemaal meer in goeden doen is, want de inktviszwam staat bekend om zijn misselijkmakende geur van rottend vlees.
De soort is inheems in Australië en Tasmanië. De inktviszwam voelt zich het beste thuis in wat vochtige, beschaduwde weilanden, maar hij laat zich ook niet uit het veld slaan als hij moet opgroeien in een licht beboste omgeving. Dat opgroeien doet hij van juli tot september.

Officieel is het onbekend hoe de inktviszwam hier in Nederland terecht is gekomen. Zijn eerste waarneming in Nederland stamt uit 1921, maar in Engeland is hij al in 1914 voor het eerst aangetroffen. Dat laatste jaartal doet vermoeden dat de sporen onder de zolen van Australische soldaten zijn meegelift toen die in de Eerste Wereldoorlog in de loopgraven van België en Noord-Frankrijk hun leven moesten wagen om Europa te bevrijden van de Duitsers.

In Nederland is hij lange tijd zeldzaam geweest, maar de laatste paar jaar lijkt hij toch in aantallen toe te nemen. Zoals zo vaak kun je daar op twee manieren naar kijken: óf je gelooft dat het een verrijking van de vaderlandse natuur is óf je bent een purist die meent dat een buitenlandse soort hier niets te zoeken heeft. Nu is het bij deze paddestoelensoort wellicht niet direct een probleem, maar vele andere invaders verdringen de soorten die hier thuishoren. En die kunnen nergens anders terecht en zijn dus gedoemd uit te sterven.

De inktviszwam schijnt volgens sommige 'kenners' zelfs eetbaar te zijn al wordt zijn smaak als extreem vies getypeerd en alleen vliegen lijken het een heerlijk aroma te vinden. Het ei, waaruit hij ontspruit, ruikt en smaakt een beetje naar radijs. En dat wordt alom als enige eetbare stadium aangemerkt. Toch wordt voorzichtigheidshalve maar gemeld dat je de inktviszwam pas op je menu moet zetten als je verdwaald bent in de wildernis en er geen Albert Heijn in de buurt is.

[Fred de Vries]

6 comments:

  1. Wij hebben vandaag de inktviszwam gezien (een stuk of 6) in een bos in de gemeente Brummen. Ik heb een foto op mijn facebookpagina gezet.

    ReplyDelete
  2. Wij hebben vandaag 2 inkviszwammen in het Schwarzwald in Duitsland gevonden. Waarvan ik een foto heb gemaakt.

    ReplyDelete
  3. Vandaag wel 10 inktviszwammen gezien. Van ei tot vruchtlichaam

    ReplyDelete
  4. Inktviszwammen zijn al jarenlang in groot aantal te zien in de botanische tuin De Kruidhof in Buitenpost (in het boomgaard gedeelte van de tuin).

    ReplyDelete
  5. Inktvis zwammen gezien in het Rhijngeesterbos te Oegstgeest op 16/11/23.

    ReplyDelete
  6. Gezien op 16-11-2023 in Rhijngeesterbos te Oegstgeest.

    ReplyDelete