Reuzenhooiwagen

Zet uw stofzuiger maar vast klaar. Deze column gaat over de reuzenhooiwagen en een stofzuiger is het beste wapen om verspreiding van deze exoot tegen te gaan. Een reuzenhooiwagen (Leiobunum sp) is een geleedpotige met uitzonderlijk lange poten ten opzichte van zijn wat iele lichaam. De poten kunnen 9 centimeter lang worden en het vrijwel zwarte lichaam slechts zo’n 5 millimeter. 4,0 tot 6,4 mm lengte.

De reuzenhooiwagen werd in 2004 voor het eerst in Europa aangetroffen op een dijk in de omgeving van Nijmegen. Een jaar later zaten er honderden exemplaren, voornamelijk op muren van een oude steenfabriek. Vanaf 2006 volgden vondsten in Duitsland, Zwitserland, Oostenrijk, Frankrijk en Engeland. Dat is zelfs voor een exoot een supersnelle verspreiding en het kan dus niet anders dan dat de mens daarvoor verantwoordelijk is. Waar de soort vandaan komt bleef echter onbekend.
Lang bleef de verspreidingroute onbekend, maar een eerste aanwijzing kwam van een houthandel in Noord-Holland. Dit bedrijf had in 2000 een partij hout uit Marokko geïmporteerd, waarin volgens de directeur honderden hooiwagens zaten, die tijdens het uitpakken ontsnapten. Onderzoek ter plaatse wees uit dat talloze reuzenhooiwagens nog op het bedrijf aanwezig waren.

Je zou dus verwachten dat bewezen kon worden dat reuzenhooiwagens, die hier aangetroffen worden, genetisch gelijk zijn aan die welke in Spanje of Marokko huizen. Maar nee, er bleken genetische verschillen te zijn.

In september 2013 ontdekten inspecteurs van de Nederlandse voedsel- en Warenautoriteit grote hooiwagens aan houten kratten met sierstenen uit China, die met zeecontainers waren aangevoerd. Recent werd een enkel exemplaar in een douaneloods op de Maasvlakte gevonden, waardoor de verbinding met de internationale scheepvaart sterker werd. Die vondsten verklaarden ook direct de buitenlandse vondsten: ze worden dus kennelijk van Nederland via de binnenvaart verder Europa ingevoerd.

Een probleem is dat de reuzenhooiwagen in China niet (officieel) bekend is en dus is het lastig te achterhalen waar die in Nederland aangetroffen reuzenhooiwagens dan precies vandaan komen. Vanuit Spanje kan door aanpassing en mutatie aan een stedelijke omgeving plaats hebben gevonden. Het is niet ondenkbaar dat de reuzenhooiwagen inmiddels wereldwijd verspreid is, maar in nog veel landen onopgemerkt voorkomt.

Volwassen hooiwagens kunnen lange tijd zonder voedsel en zijn bovendien kannibalistisch. Hooiwagens zijn vrijwel omnivoor en voeden zich met zowel plantaardig als dierlijk materiaal. Voor de mens is de reuzenhooiwagen ongevaarlijk, maar andere dieren (zoals inheemse hooiwagens) kunnen mogelijk verdrongen worden.

Komt de reuzenhooiwagen in Harlingen voor? Jazeker, want natuurliefhebber Bauke Koster heeft ‘m hier al waargenomen. Zoals ik zei: pak de stofzuiger.

No comments:

Post a Comment