Citroenkruid

Citroenkruid (Artemisia abrotanum) is inheems in wat landen rondom de Middellandse Zee, voornamelijk Spanje en Italië, maar zo af en toe wordt hij hier in ons koelere Nederland aangetroffen. In ons land groeien een aantal familieleden van citroenkruid in het wild, waaronder alsem (Artemisia absinthium) en bijvoet (Artemisia vulgaris). Alsem geeft absint zijn karakteristieke bittere smaak, terwijl bijvoet soms ook nog dienst doet als keukenkruid.

Citroenkruid kan meer dan een meter hoog worden en kenmerkt zich door kleine grijsgroene fijngeveerde bladeren. De plant bloeit in Noordwest-Europa alleen in warmere zomers met kleine bleekgele bloemen. De ongetemde versie van het kruid heeft een geur die vaag doet denken aan citroen en dat is uiteraard de reden dat we hem citroenkruid hebben genoemd. Voor verwende tuinliefhebbers hebben kwekers om onverklaarbare redenen een variant ontwikkeld met een sterke geur van kamfer. Nog vreemder is de geur van de derde versie, want die doet denken aan die van cola cola. Soms wordt deze laatste zelfs verkocht onder de naam coca colakruid.
Dit kruid is al gedurende de Middeleeuwen in onze contreien terecht gekomen. Vanwege diens antibacteriële werking plantten monniken en kruidenvrouwtjes (in tijden van tegenspoed heksen genoemd) hem graag aan in kloostertuinen en kruidentuintjes.

In het Engels wordt hij aangeduid als southernwood, een verkorte vorm van southern wormwood ('zuidelijk wormkruid'). Citroenkruid is in het bezit van een aantal stofjes die parasieten en wormen effectief kunnen doden, vandaar ook zijn Angelsaksische naam. Vroeger werd het kruid ook in de klerenkast of tussen de lakens neergelegd om motten en luizen te bestrijden en om de muffe geurtjes te verdrijven. Modern onderzoek heeft inmiddels aangetoond dat een extract van citroenkruid teken en muskieten op afstand weet te houden.

Citroenkruid zit dus boordevol etherische oliën, voornamelijk het giftige thujone, die al in kleine hoeveelheden positieve of negatieve effecten kunnen hebben. In de volksgeneeskunst gebruikt men de bladeren en de bloemen van het kruid in de vorm van zwakke thee om de menstruatie op gang te brengen (dus: nooit gebruiken tijdens de zwangerschap) en om koorts te bestrijden. Uiteraard werd citroenkruid voor diverse andere gezondheidsproblemen ingezet, maar daarvoor is nimmer enig wetenschappelijk bewijs gevonden.

Jonge takjes worden in Italië nog steeds als keukenkruid gebruikt in salades, cakes en puddingen. Het geeft een bittere en tegelijkertijd ietwat citroenige smaak aan die gerechten. Diezelfde smaak kan helpen om varkensvlees wat extra aroma te geven.

No comments:

Post a Comment