Zonnekruid

Zonnekruid (Helenium autumnale) is inheems en wijdverspreid in zowel de Verenigde Staten als Canada. Hij staat daar bekend als common sneezeweed ofwel 'gewoon nieskruid' en bij die vertaling lopen we tegen een probleem aan. In Nederland bestaat namelijk al een geslacht met de naam nieskruid (Helleborus) en dus was die naam al 'bezet'. Als tussenoplossing zullen we hem hier maar gewoon zonnekruid noemen, omdat er binnen het geslacht vele soorten blijken te zijn.
Deze soort behoort tot een grote familie, waartoe ook de zonnebloem behoort en dus is de Nederlandse naam niet geheel onverdiend. Nu moeten we ook weer niet al te veel gewicht toebedelen aan de familieverwantschap, want de familie der Asteraceae, waartoe beide geslachten behoren, bevat meer dan 32,000 bekende soorten bloeiende planten, verdeeld in 1,900 geslachten.

De gewone zonnekruid is een overblijvend kruidachtig plantje dat tot 130 centimeter hoog kan opgroeien. In de late zomer en herfst bloeit een enkele plant met soms wel 100 gele bloemhoofdjes in een voortdurend vertakkende stengel. Elke kop heeft 11-21 lintbloemen die soms wel 800 schijfbloemen omringen.

Zijn originele inheemse naam, sneezeweed, dankt de hele familie van deze bloemen aan het feit dat de gedroogde en vermalen bladeren gebruikt worden als snuiftabak. Inhaleer je die dan moet je verschrikkelijk niezen. De Indianen geloofden (mogelijk terecht) dat daardoor kwade geesten werden uitgedreven.

Helenium, de naam van hele geslacht eert Helena (Ἑλένη), de oorzaak van de Trojaanse oorlog toen ze geschaakt werd door Paris (Πάρις). Het hele verhaal werd door Homerus beschreven in zijn boeken de Ilias en de Odyssee.

Gewoon zonnekruid is zo geliefd als tuinplant dat er vele variëteiten zijn ontwikkeld. Die hebben allemaal prachtige namen als 'Baudirektor Linne' (koperachtig rood gekleurde bloemen die aan de randen lichtjes geel gevlamd zijn), 'Brandend Zand' (warmgele bloemen met een onderkant van gebrand oranje), 'Moerheim Beauty' (intense bruinrode bloemen), 'Potter's Wheel' (bijna gloeiend bruinrode bloemen met een smalle gele rand), 'Chipperfield Orange' (oranje bloemen met gouden vlekken) en nog vele tientallen meer.

Gezien de populariteit van het (gewoon) zonnekruid is het niet zo heel vreemd dat we tegenwoordig in Nederland af en toe een ontsnapt exemplaar in het wild aantreffen. De soort wordt nog niet als ingeburgerd gezien, maar wel als verwilderend. De biologie noemt zo'n ontsnapte plant 'adventief'. Het is slechts een spel met woorden: een adventief is een soort die zich niet inburgert. Een exoot burgert dan juist wél weer in. Soorten die een tijd adventief voorkomen, kunnen later toch inburgeren. Snap jij het nog?

No comments:

Post a Comment