Buxusmot

Motten zijn nachtvlinders. In Nederland vliegen voldoende soorten rond en dus is het volstrekt onnodig om een nieuwe soort te accepteren. Toch hebben we onbedoeld de grenzen maar weer eens geopend voor een nieuwe exotische mottensoort. De buxusmot (Glyphodes perspectalis) is ondertussen een ernstige bedreiging gebleken voor onze inheemse buxusbomen (Buxus spp). Deze mot heeft een spanwijdte van ongeveer 4 centimeter en zijn witte vleugels vertonen een zwarte rand.

De buxusmot komt oorspronkelijk uit wat Aziatische landen als Japan, Zuid-Korea en China. Sinds 2006 zijn de eerste exemplaren aangetroffen in de Zuid-Duitse deelstaat Baden-Württemberg, maar onderzoekers geloven dat die mot zich al een jaar of twee onopgemerkt in Duitsland had opgehouden. Een jaartje later werd de buxusmot al aangetroffen in Zwitserland, Oostenrijk, Frankrijk, Groot-Brittannië en Nederland. Hoewel zijn vindplaatsen in Nederland nog beperkt zijn tot enkele locaties, wordt door deskundigen voorspeld dat deze nieuwe plaag zich langzaam, maar zeker over heel Nederland zal gaan verspreiden. En inderdaad, sinds het schrijven van deze column in 2013 is het aantal waarnemingen van de buxusmot in ons land schrikbarend toegenomen.

[Foto: VWA]

In de wat warmere delen van Europa waar de mot zich heeft gevestigd ontwikkelen zich drie generaties per jaar, terwijl ze het in Nederland moeten doen met een tweejaarlijkse gezinsuitbreiding. De jonge rupsjes zijn in eerste instantie maar 2 millimeter lang, maar al na enkele dagen hebben ze zich zo volgegeten dat ze 5 millemeter lang zijn. Hun kleur verandert ondertusen langzaam van vuilgeel tot gelig met bruine lengtestrepen. Wat oudere rupsen zijn felgroen met een zwarte kop en krijgen een herkenbaar patroon van zwarte stippen en zwarte en lichte lengtestrepen. Uiteindelijk groeien ze uit tot een grootte van 4 centimeter.

De jonge rupsen vreten zich een weg door hun favoriete buxusbomen. De schade, die die lastpakken veroorzaken, is ondertussen al aanzienlijk te noemen. De aanwezigheid van buxusmotrupsen valt als eerste op doordat delen van de buxus kaal worden. Omdat de rupsen het hele groeiseizoen actief zijn kunnen ze een buxus moeiteloos volledig kaalvreten, waardoor deze onherroepelijk zal afsterven.

Een opvallend ziektebeeld van een aangetaste buxushaag zijn dode en aan elkaar gesponnen bladeren en zogenaamde 'bladskeletten'. Dat zijn blaadjes waarvan alleen het randje nog over is gebleven. Wat kunnen we aan deze rotbeesjes doen, zo is natuurlijk uw terechte vraag en zoals zo vaak moet het antwoord zijn dat er maar bijzonder weinig middelen beschikbaar zijn. Een enkele aangetaste buxusplant, buxusboom of buxusheg kan het beste geheel verwijderd worden om de verspreiding tegen te gaan, maar het is al eigenlijk alweer veel te laat. Wat hier eenmaal is aangekomen is in de regel niet weer weg te krijgen.