Mantsjoerijse wilde rijst

Nee, de wilde rijst (Zizania spp.) is niet de stamvader van onze getemde rijst (Oryza sativa en Oryza glaberrima) die we in de supermarkt kunnen kopen, al zijn ze wel een soort neef en nicht. Binnen het geslacht Zizania leven een viertal soorten: de noordelijke wilde rijst (Zizania palustris), de wilde rijst (Zizania aquatica), de Texaanse wilde rijst (Zizania texana) en de Mantsjoerijse wilde rijst (Zizania latifolia). De eerste drie soorten groeien in Noord-Amerika, terwijl de laatste in Azië zijn domicilie heeft gekozen.
Dat er wilde rijstsoorten op twee verschillende continenten leven is een bewijs dat die continenten ooit aaneengesloten waren of dat de zaden tijdens de een ijstijd via de landbrug tussen Siberië en Alaska zijn overgestoken en daarna gemuteerd tot aparte soorten. Maar alle soorten hebben het lastig en de Texaanse wilde rijst is zelfs bijna uitgestorven omdat diens stuifmeel niet meer dan een meter vanaf de moederplant kan komen. Als het stuifmeel niet binnen die afstand op een vrouwelijke bloem terechtkomt, worden er geen zaden geproduceerd.

Mantsjoerijse wilde rijst is een knots van een gras dat tot meer dan twee meter hoog kan opgroeien. Dit gras kan in dichte matten bijeen staan in moerassige grond. De witte ondergrondse uitlopers boren zich met gemak door andere vegetatie of wortels heen. De bladeren hebben een met fijne tandjes beschermde bladrand. Het blad is tot vijf centimeter breed. De bloeiwijze bestaat uit een pluim met een opvallende tweedeling. Onderin staan de mannelijke bloemen in uitbuigende tot afhangende vertakte deelbloeiwijzen, bovenin de iets korter vertakte vrouwelijke bloeiwijzen. Bloei is, in het wild, nog niet in België geconstateerd.

Ook de Mantsjoerijse wilde rijst is vrijwel verdwenen uit het wild, maar is min of meer per ongeluk geïntroduceerd in andere landen. We weten wat er gebeurt als een plant op vreemde bodem terecht komt: hij weet zich vaak ongebreideld te vermenigvuldigen en verdringt inheemse soorten. Is de Mantsjoerijse wilde rijst al in Nederland gesignaleerd? Nee, maar biologen kijken met de nodige argwaan naar onze zuiderburen, waar deze soort zich al rond de stad Antwerpen behoorlijk weet uit te breiden. Zie hier.

Op de vraag hoe de Mansjoerijse wilde rijst in België terecht is gekomen is het antwoord eenvoudig: door de Belgen zelf. De soort is vooral bekend van (vis-)vijvers, groeit snel en eigenaren van deze vijvers hebben vaak de neiging om hun vijverafval maar ergens te dumpen. Dat asociale en kortzichtige gedrag heeft dus vervelende en langdurige gevolgen.

Wat doet de Belgische overheid aan dit probleem? Pakken ze dit daadkrachtig aan om verdere schade aan het Belgische milieu te voorkomen? Wordt de Mantsjoerijse wilde rijst met wortel en tak verwijderd uit de regio Antwerpen? Welnee, er wordt slechts langdradig gesproken over een 'Nationaal actieplan voor de aanpak van de onopzettelijke introductie en verspreiding van invasieve uitheemse soorten van de Unielijst in België'. Zie hier.
Overigens is de steel van de Mantsjoerijse wilde rijst een delicatesse en dat is daarom ook interessant. Welke slimme ondernemer pakt dit op?

No comments:

Post a Comment