(Europese) bijeneter

De Europese bijeneter (Merops apiaster) is een warmteminnende vogel. Vroeger moesten we naar zuidelijk Europa afreizen om deze fraaie vogel te observeren, maar tegewoordig wordt hij steeds vaker in Nederland geobserveerd. Zijn status is daarom een aantal keren aangepast: hij werd bevorderd van dwaalgast via incidentele broedvogel tot inheems.

Deze vogel is prachtig gekleurd: de kop en nek zijn kastanjebruin en diens rug is goudbruin te noemen. De vleugels en de staart zijn blauwgroen. De onderzijde is, behalve een heldergele keel, opvallend turqouiseblauw. Ook heeft een bijeneter nog een robijnrode iris. Deze levende regenboog is zo'n 28 centimeter lang.

Met een naam als Europese bijeneter zal het duidelijk zijn dat er bijen op zijn menu staan. Toch bestaat zijn voedsel bijna uitsluitend uit vliegende insecten, die in de vlucht worden gevangen. In de zomermaanden zijn dat kevers, libellen, wespen en - jawel - bijen. Het gerucht gaat dat de bijeneter zoveel energie verbruikt dat hij tot 250 prooien per dag dient te vangen om niet te verhongeren. De angels van de wespen worden heel slim onschadelijk gemaakt doordat de bijeneter zijn prooi met kracht tegen een harde ondergrond slaat.

[Foto: Dûrzan cîrano]

Oorspronkelijk kwam de Europese bijeneter hoofdzakelijk voor in landen rondom de Middellandse Zee en op de Oost-Europese steppen. Door de voortdurende opwarming van de aarde heeft zich steeds meer in noordelijke richting uit weten te breiden. Dat deze opwarming niet iets van de laatste paar jaar is blijkt uit het feit dat al in 1964 de eerste broedende paartjes nabij het Duitse Hamburg werden aangetroffen. Een jaar later broedden er al drie paartjes op het op dezelfde breedtegraad gelegen Terschelling.

De Europese bijeneter is slechts in de zomermaanden Europees te noemen. Gedurende de wintermaanden zoekt hij de warmte op. Dan pakt hij zijn koffers en vliegt hij linea recta naar de gebieden ten zuiden van de Afrikaanse Sahara.

Deze vogel broed niet in nesten, maar in zelfgegraven holen en dat doet hij het liefst in zanderige steile oevers. Dat is een hele klus omdat die gangen wel twee meter lang kunnen zijn. Omdat de Europese bijeneter elders in kolonies bijeen leven, vinden sommigen dat gegraaf in oevers niet zo handig omdat er uiteindelijk instortingsgevaar zal dreigen.

Voorlopig zal het bij ons in Nederland nog wel niet zo'n vaart gaan lopen en blijft de exotisch gekleurde Europese bijeneter een aanwinst voor onze ogen. Hij blijkt echter steeds minder zeldzaam te worden, maar de kans dat je hem tegenkomt is toch het grootst in de ongerepte natuur van de Waddeneilanden.