Rode vuurmier


Soms zie je een documentaire op een zender als Discovery en dan denk je: ik ben blij dat ik in Nederland woon waar die enge beesten niet voorkomen. Een voorbeeld daarvan is de rode vuurmier (Solenopsis invicta), die tegenwoordig grote delen van de Verenigde Staten onveilig maakt. De rode vuurmier komt oorspronkelijk uit Zuid-Amerika en men heeft zelfs kunnen nagaan waar en wanneer hij in de USA is binnengekomen: in de jaren 30 van de vorige eeuw in de Amerikaanse plaats Mobile, Alabama.
De rode vuurmier is slechts maximaal 6 millimeter groot, maar wat hij mist in omvang maakt hij goed met zijn agressiviteit. Hij verdrijft niet alleen inheemse mierensoorten, maar ook eieren, vogels, verzwakte zoogdieren en zelfs mensen zijn niet veilig voor deze agressor. Ga eens per ongeluk op een nest staan en duizenden rode vuurmieren vallen je aan met giftige en zeer pijnlijke steken. Het gif bestaat uit een necrotische (vleesetende of weefseldodende) alkaloïde, dat zowel de pijn als na een dag dikke witte puisten veroorzaakt. Krab ze open en je hebt kans op een secundaire ontsteking, blijvende littekens of zelfs een potentieel dodelijke anafylactisch shock. In de Verenigde Staten zijn alleen daardoor al meer dan 80 slachtoffers te betreuren.

Bovendien ontstaat er aanzienlijke economische schade. Ze schijnen bijzonder aangetrokken te worden door heerlijk warme elektrische apparatuur. In de staat Texas is het de belangrijkste oorzaak voor kortsluiting in verkeerslichten en dat alleen al resulteert in een jaarlijkse schade van $ 140 miljoen.

De rode vuurmier reist dus met allerhande scheepsladingen de wereld rond. Omdat de Verenigde Staten niet voldoende in staat bleken om de eerste kolonies te elimineren, was het voor de rode vuurmieren een koud kunstje om zich in Australië en enkele landen in Zuidoost-Azië te vestigen.

Officieel is de rode vuurmier een mierensoort die zich het best thuisvoelt in een woestijnachtige omgeving en dus hoopten de Amerikaanse beleidsmakers dat er een natuurlijke noordelijkste grens van de verspreiding van de rode vuurmier zou gaan optreden. Niet dus. De rode vuurmier blijkt zich moeiteloos aan te passen.

Hoe is de situatie in Nederland? Daar worden in scheepsladingen regelmatig rode vuurmieren aangetroffen door de Plantenziektenkundige Dienst. Dat is geen goed nieuws want we weten ondertussen hoe de Nederlandse overheid op dergelijke invasieve exoten reageert. Het is niet bekend of de rode vuurmier zich hier heeft gevestigd (omdat men niet heeft gekeken) en er wordt niets aangedaan (omdat het niet bekend is of hij zich hier heeft gevestigd). De rode vuurmier is hier allang aangekomen.

2 comments: