Paashaas

Tijdens Pasen vieren Christenen de dag waarop Jezus is opgestaan uit de dood. Zijn opstanding of verrijzenis. De periode start met Goede Vrijdag, de vrijdag voor Pasen, waarop de Christenen het lijden en de kruisdood van Jezus herdenken. Als je Christen bent, dan is het verhaal duidelijk, als je het niet bent dan kun je enige historische vraagtekens plaatsen bij het idee dat iemand kan opstaan nadat hij is doodverklaard.
Maar wat heeft de paashaas te maken met het Pasen? Pasen is – net zoals Kerstmis – ook de periode waarop de Germanen het begin van een nieuw seizoen vierden. Kort na de winterzonnewende, die rond 21 december plaatsvond, werden grote vreugdevuren ontstoken om aan te geven dat de dagen weer zouden gaan lengen. Toen het Rooms-katholieke geloof Europa begon te veroveren meenden de bisschoppen dat het handiger was om bepaalde bestaande heidense geloofsuitingen te integreren in de Christelijke feestdagen. Het zou de overgang van het ene naar het andere geloof kunnen vergemakkelijken. En dus werd de geboorte van Jezus Christus tijdens de kerstdagen gevierd, maar werd tegelijkertijd de winterzonnewende gevierd met grote feestvuren. De kerstboom met al zijn kaarsjes is nog steeds een restant van dat heidense gebruik.

Het Christelijke Pasen heeft op diezelfde manier een transformatie ondergaan. Pasen werd samengevoegd met de heidense feesten, die rond 21 maart plaatsvonden. Die datum markeert het begin van de lente. Ook de Engelse term Easter en de Duitse term Ostern duidt op deze herkomst, want dat is te herleiden tot een vorm waarmee men ooit ‘het oosten’ aanduidde en dat is dan ook precies de plaats waar de zon tijdens de equinox (gelijke dagen en gelijke nachten) op zou komen.

De lente is natuurlijk de periode waarin planten en dieren zich zullen gaan voortplanten en de haas is een uitermate goed voorbeeld voor deze vernieuwing, regeneratie of wedergeboorte. Eieren waren daarnaast een oeroud symbool van vruchtbaarheid. Geen wonder dus dat beide symbolen werden samengevoegd tot de paashaas en paaseieren.

De paasvuren, die in het oosten van ons land nog volop worden aangestoken, waren ook al bedoeld als vreugdevuren om de komst van de lente te vieren. Hoewel er in Nederland nog enkele restanten van een traditie bestaan, vallen de paasvuren samen met de meer Engelse vorm van meibomen (maypoles).

De paashaas is dus een restant van oude heidense gebruiken. We 'geloven' dus eigenlijk nog steeds in die oude Germaanse gebruiken.

No comments:

Post a Comment