Exotisch mosdiertje op strand Texel

Op Texel is onlangs een voor ons land onbekend mosdiertje aangetroffen door een medewerkster van Ecomare. Sytske Dijksen vond op de Hors, de grote zandvlakte aan de zuidwestelijke punt van Texel, een aangespoeld plastic krat. Op het krat bleken zich mosdiertjes gevestigd te hebben. Deze waterdiertjes van hooguit een millimeter groot leven in doosvormige, tot kolonies verklitte kalkskeletten, die wel een doorsnede van 40 centimeter kunnen bereiken. De naam ‘mosdiertje’ is goed gekozen, omdat sommige soorten uiterlijk overeenkomst vertonen met mosjes, die in de stroming heen en weer worden gewiegd. Mosdiertjes geven over het algemeen de voorkeur aan warme, tropische wateren, maar sommige soorten komen ook in Europese kustwateren voor.

Na onderzoek bleek dat het door Sytske Dijksen aangetroffen exemplaar een voor ons land onbekende soort betrof: Pentapora foliacia, een oranjekleurig mosdiertje. Overleden exemplaren verkleuren tot vaalwit.

[Foto: Sytske Dijksen]

Voor zover bekend bestaan er een viertal soorten binnen de familie Pentapora (Pentafora foliacea, Pentafora fascialis, Pentafora ottomulleriana en Pentafora boreale) plus eentje (Pentafora pertusa) die in de laatste ijstijd is uitgestorven. Mosdiertjes zijn zo onopvallend dat ze zelfs geen Nederlandse soortnamen bezitten. In Engeland wordt Pentapora foliacea soms aangeduid met Ross coral, ofwel Rosskoraal. Die naam lijkt me een perfecte oplossing voor de Nederlandse situatie.

Het kalkskelet van Pentapora foliacea is opvallend, omdat de skeletjes haaks op de ondergrond staan en daardoor een kantpatroon vormen. Aan de kusten van het Kanaal en Zuid-Engeland komt Pentapora veelvuldig voor, maar in Nederland was dit mosdiertje nog nooit eerder aangespoeld. Dankzij het drijvende krat hebben we er nu een nieuwe soort bij, maar of dat betekent dat de soort daarmee ook onze fauna is binnengeslopen is afwachten. Dode mosdiertjes kunnen zich natuurlijk niet meer voortplanten.

Exotische planten en dieren vinden in veel gevallen hun weg naar ons land door menselijk ingrijpen. Ook schaal- en schelpdieren overbruggen vaak enorme afstanden. Een achteloos in zee geworpen plastic krat is al voldoende geweest voor het mosdiertje om de Noordzee over te steken.

Deze column is - in ietwat kortere vorm - ook verschenen in de Nieuwsbrief van de Waddenvereniging.