Japanse berberis

In Nederland is de zuurbes (Berberis vulgaris) inheems. Het is een giftige struik die behoort tot de grotere berberisfamilie (Berberidaceae). De bessen van de zuurbes bevatten grote hoeveelheden vitamine C als gevolg van de aanwezigheid van behoorlijk wat citroenzuur. Dat maakt die bessen een perfecte keus voor gezonde limonades. Geen probleem aan de wolkenloze einder te zien, zo zult u nu denken, maar de natuur heeft altijd verrassingen in petto. De zuurbes heeft het niet getroffen, want de struik wordt veelvuldig geparasiteerd door de roestzwam, die in een ander stadium van zijn bestaan een beruchte parasiet in graan is. Daardoor zal de zuurbes door akkerbouwers snel uit zijn lijden worden verlost.

Ter vervanging wordt dan vaak een exotisch broertje van de zuurbes aangeplant, de Japanse berberis (Berberis thunbergii). Dit familielid is inheems in Japan en delen van oostelijk Azië. De Japanse berberis is een dichte struik die tot 2.5 meter hoog kan opgroeien. Hij is in het bezit van fletsgele bloemen die in trosjes hangen. Ook deze soort heeft eetbaar fruit en die bessen zijn glanzend helderrood tot oranjerood van kleur.
De Japanse berberis is inmiddels zo gewild dat er zelfs leuke cultivars zijn gekweekt om de onbezonnen klanten maar tevreden te stellen. Ondertussen zijn er wereldwijd zoveel Japanse berberissen aangeplant dat problemen niet konden uitblijven. In enkele staten in het oosten van de Verenigde Staten wordt de Japanse berberis al gezien als een invasive species en men heeft de soort geplaatst op een lijst met de 'least wanted' soorten.

Wat zijn dan die problemen die deze zo op het oog onschuldige struik veroorzaakt? Het blijkt dat planteneters, zoals herten, de struik mijden. Dat is slim van ze omdat de Japanse berberis immers giftig is. Door dat gedrag kunnen de in de buurt groeiende struiken ongebreideld doorgroeien, terwijl andere plantensoorten wel werden aangevreten en dus wél in toom worden gehouden door natuurlijke begrazing. Ook blijkt de Japanse berberis een perfect plekje te zijn voor teken. Geen wonder dat de Ziekte van Lyme, overgebracht door teken, aan zo'n onstuitbare opmars bezig is. Onderzoek heeft uitgewezen dat het kappen van Japanse berberissen de aantallen besmette teken met wel 80% kan verminderen. Een Amerikaanse muizensoort bleek 27% minder last te hebben van teken op plekken waar de Japanse berberis daadkrachtig werd aangepakt.

Ook in Nederland zijn teken steeds meer besmet met allerhande ziekmakende virussen, bacteriën en parasieten. In ons land wordt de Japanse berberis nog helemaal niet als een probleem gezien. Daarvoor moet het, zoals zo vaak, eerst veel te laat zijn.

No comments:

Post a Comment