Chikungunya

Ook chikungunya is een door muskietenbeten overgebracht virus en een besmetting levert ruwweg dezelfde klachten op die van dengue. Het ziektebeeld begint met een koortsaanval die twee tot vijf dagen zal aanhouden. Daarna worden de gewrichten van armen en benen door de infectie aangetast. De pijn die daarmee gepaard gaat kan weken, maanden of zelfs jaren aanhouden.

Het woord ‘chikungunya’ komt uit een dialect dat gesproken wordt rondom de gemeenschappelijke grens van Mozambique en Tanzania in Afrika en het betekent zoiets als ‘dat wat laat buigen’. Het beschrijft de pijnlijke houding van een patiënt als gevolg van de gewrichtspijnen.

De geleerden hebben het virus onderzocht en het lijkt er op dat het rond het jaar 1700 zodanig is gemuteerd dat het de mens kon aanvallen. Omdat de verschijnselen nogal op die van dengue lijken, heeft men tot 1952 gedacht dat het bij gerapporteerde uitbraken in Afrika simpelweg om dengue ging.
Sinds de daadwerkelijke ontdekking van chikungunya is gebleken dat ook dit virus de neiging had om zich snel over de wereld te verspreiden. Als eerste was Azië aan de beurt en in sommige landen worden er jaarlijks honderdduizenden gevallen gemeld. Het virus werd in eerste instantie slechts overgebracht door de gele koortsmug (Aedes aegypti), maar ondertussen heeft het virus zich ook aangepast aan de Aziatische tijgermug (Aedes albopictus). Dat betekent dat het ietwat gemuteerde virus[1] zich nu in geheel Azië grenzeloos kan uitbreiden. Onderzoek heeft uitgewezen dat er nu al een drietal verschillende genotypes van het virus bestaan en we weten hoe het gaat met virussen: geef ze een vinger en ze grijpen je hele lichaam.

In december 2013 zijn de eerste gevallen gemeld op het Amerikaanse continent. Op het Franse deel van het ook Nederlandse eiland Sint Maarten staan de alarmsignalen op rood nadat bekend werd dat die eerste patiënten lokaal waren besmet en het dus niet ging om door reizigers geïmporteerde gevallen.

In Nederland komen de laatste jaren steeds vaker meldingen van zowel de gele koortsmug als de Aziatische tijgermug. Tot nu toe is iedere melding terug te herleiden tot ladingen oude autobanden (de muskieten houden van de plasjes water in die banden) of onbehandelde stekjes lucky bamboo (die al besmet zijn met die muggen voordat ze uit Azië verscheept worden). Natuurlijk wordt iedere waargenomen exotische muskiet nu nog aangepakt, maar de muskieten komen door de opwarming van de aarde en voortdurende aanpassing aan veranderende omstandigheden steeds dichterbij. Als de muskieten dichterbij komen, komt het virus dat chikungunya veroorzaakt ook dichterbij. In 2007 was er al een epidemie met 130 gevallen in Italië.

[Update 9 januari 2014] De gevallen van chikungunya in het Caraibisch gebied blijken zich explosief uit te breiden. Nadat in december 2013 de eerste gevallen op het Franse deel van Sint Maarten werden aangetroffen, zijn er nu al bijna 300 gevallen bekend. Op het Nederlandse deel van Sint Maarten zijn dat er tot nu toe twee. Andere nabijgelegen eilanden, zoals Guadeloupe, Martinique en Saint Barthélemy hebben de eerste gevallen ook al gemeld. Zie hier.

[1] Tsetsarkin et al: A Single Mutation in Chikungunya Virus Affects Vector Specificity and Epidemic Potential in PloS Pathogens - 2007 (rakabulle)

No comments:

Post a Comment