Groene perzikluis

De groene perzikluis (Myzus persicae) komt tegewoordig wereldwijd voor, maar is waarschijnlijk van Aziatische oorsprong, net als zijn primaire waardplant, de perzik (Prunus persica). Je zou hem een cultuurvolger kunnen noemen.

[Image credit: Scott Bauer]

De lengte van deze luizensoort varieert van 1,2 tot 2,6 millimeter. Hij heeft opvallende naar elkaar wijzende voorhoofdknobbels. De sifons ofwel de uitsteeksels aan het achterlijf zijn gemiddeld van lengte en de antennen komen tot aan de sifons. De ongevleugelde luizen van de zomergeneraties zijn in het begin groen, maar verkleuren al snel naar geelachtig. Elke 10 tot 12 dagen kan er een nieuwe generatie tot ontwikkeling komen. De luizen vermeerderen zich door maagdelijke voortplanting, iets wat de wetenschap parthenogenese noemt.

Tijdens de zomermaanden kunnen ook gevleugelde luizen voorkomen. De kop en een deel van het achterlijf van de gevleugelde luizen is zwartbruin tot zwart. Deze luizen vliegen naar de winterwaardplant waarop ze na paring eieren afzetten. Het elliptische ei is 0.6 millimeter lang. Pas afgezette eitjes zijn geel of bruin, die al snel naar zwart verkleuren.

De groene perzikluis heeft twee verschillende soorten waardplanten: winterwaardplanten en zomerwaardplanten. De overwintering gebeurt als ei op perzikbomen en diens familieleden. Volwassen exemplaren overwinteren graag op of in warmblijvende plaatsen, zoals kassen.

In Nederland is de Amerikaanse vogelkers (Prunus serotina), ook al een exoot, een belangrijke winterwaardplant. In mei vliegen deze luizen naar de zomerwaardplanten, zoals aardappel, suikerbiet, kool, spinazie, tomaat, paprika, aubergine, sla, tabak en diverse soorten snijbloemen.

Het is de belangrijkste bladluisplaag van perzikbomen en veroorzaakt verminderde groei, verschrompeling van de bladeren en de dood van verschillende weefsels. Het fungeert ook als vector voor het transport van plantenvirussen zoals komkommermozaïekvirus (CMV), aardappelvirus Y (PVY) en tobacco etch virus (TEV). Bij de suikerbiet kunnen ze de vergelingsziekte overbrengen. Ook wordt het zeer schadelijke sharkavirus (ook plum pox virus of PPV genoemd) door de groene perzikluis overgebracht.

Je kunt je voorstellen dat een akkerbouwer niet blij is als hij groene perzikluizen in zijn gewassen aantreft. Het voortdurend verbieden van steeds meer werkzame insecticiden werkt zelfs in het voordeel van deze lastpak. In kassen zijn vangkasten een oplossing, maar in het vrije veld hebben akkerbouwers een probleem: spuiten met pyrethoïden heeft geen enkel effect op de groene perzikluizen, omdat deze verstopt zitten aan de onderzijde van de bladeren. Gebruik van deze middelen kan de groei van de populatie groene perzikluizen zelfs bevorderen.