Gele maskerbloem

De gele maskerbloem (Mimulus guttatus) is van 10 tot 80 centimeter groot en heeft tot vier centimeter grote tweelippige gele bloemen die, in verhouding tot zijn hoogte, soms behoorlijk groot zijn. Deze overblijvende én eenjarige plant verspreidt zich via zaad en delen van de wortelstok.

In zijn oorspronkelijke habitat, het westen van de Verenigde Staten, groeide hij als oeverplant bij riviertjes en beekjes. Zijn plezante verschijning raakte een gevoelige snaar bij mensen met een vijvertje in hun tuin. Daar deed hij het vaak zo goed dat er af en toe rigoureus gesnoeid moest worden. En in de verwijderde wortelstokken bleek achteraf nog behoorlijk wat levenskracht te zitten. De gele maskerbloem is nu een vaak geziene indringer in onze natuur geworden. Dat zaden van de gele maskerbloem ook wel in vogelzaadmengsels verstopt waren hielp de verspreiding ook niet echt te beteugelen.

De eerste gele maskerbloem werd al in 1836 in Nederland waargenomen. Aanvankelijk werd de soort vooral aangetroffen langs de grote rivieren en binnen verstedelijkte gebieden. Dat alles duidt natuurlijk op onverantwoordelijk handelen van vijverliefhebbers. Tegenwoordig komt de gele maskerbloem verspreid over het hele land voor. Ze lijkt zich voornamelijk te verspreiden door middel van zaden en wortelstokdelen, die drijvend op het water verspreid worden.

[Foto: Dcrjsr]

Bekend is dat de gele maskerbloem in sommige gebieden inheemse soorten kan verdringen. Verder bestaat de kans dat er fertiele hybriden ontstaan tussen de gele maskerbloem en andere, eveneens ingevoerde, soorten uit het geslacht Mimulus, die mogelijk wel invasief zijn.

Tijd om krachtdadig op te treden, zo zou u vermoedelijk denken. Maar nee, men heeft een commissie samengesteld die een risico-analyse heeft uitgevoerd. Die bestond uit een literatuurstudie en het bezoeken van enkele groeiplaatsen. Het resultaat was dat eigenlijk alle seinen op rood stonden, maar dat uiteindelijk het risico voor een ongebreidelde verspreiding toch als laag werd ingeschat. Om zich alvast in te dekken tegen een mogelijke teleurstelling werd geruststellend gemeld dat deze bevinding in overeenstemming was met de risico-inschattingen in de ons omringende landen.

Echt wetenschappelijk onderzoek [1] uit, onder meer Schotland, heeft ondertussen uitgewezen dat de gele maskerbloem een serieuze bedreiging kan gaan vormen voor de Nederlandse flora. De verwachte klimaatveranderingen, waaronder het ontstaan van meer extremere weertypes, geven de verspreiding van de gele maskerbloem zelfs nog een extra steuntje in de rug. Regenbuien worden steeds heviger en dat zal de stroomsnelheid van riviertjes en beekjes beïnvloeden. Op zijn beurt kunnen de zaden en wortelstokdelen van de gele maskerbloem daar weer van profiteren.

[1] Truscott et al: The dispersal characteristics of the invasive plant Mimulus guttatus and the ecological significance of increased occurrence of high-flow events in Journal of Ecology - 2006. Download hier.