Japanse skimmia

De Japanse skimmia (Skimmia japonica) is een struik of heester, afkomstig uit Japan, Korea en China. Het is een overblijvende en groenblijvende plant uit de wijnruitfamilie (Rutaceae). Hij zal, als hij zijn best doet, een hoogte van een meter kunnen bereiken. De Japanse skimmia heeft heerlijk geurende bloemen en aantrekkelijk uitziende rode bessen. De kleur van de bloemen is tegenwoordig een beetje afhankelijk van de aangeplante variëteit en kunnen wit, crème of roze zijn. Alle delen van de plant geven een heerlijke geur af wanneer ze gekneusd worden. Hij is nog redelijk winterhard ook en is daarmee dus een directe concurrent van de inheemse hulst (Ilex aquifolium). Zou u zo'n aantrekkelijke plant niet op een heerlijk beschaduwd plekje in uw tuin willen hebben?

Welnu, vele Nederlandse tuinliefhebbers hebben de Japanse skimmia de laatste decennia met veel plezier in hun domein aangeplant. Zoals altijd heeft niemand ooit nagedacht over de mogelijke negatieve aspecten van de Japanse skimmia. Wie weet bijvoorbeeld dat de hele plant giftig is? Mits in een voldoende hoeveelheid gegeten leveren de gifstoffen in de vrolijk gekleurde bessen een hartaanval of bij zwangere vrouwen een abortus op. Ha, zo denkt de aandachtige lezer nu, ik ben heus niet zo sukkelig om van een plant zomaar de besjes op te gaan eten, maar uw kind of kleinkind zal mogelijk betoverd kunnen raken van de heerlijke geur van de Japanse skimmia en denken dat de bessen eetbaar kunnen zijn.

[Foto: Wildfeuer]

Op internet lees je alom dat men niet precies weet welke gifstof de negatieve gevolgen oplevert, maar dat is onzin. Al sinds 1904 is bekend dat een alkaloïde met de naam skimmianine de voornaamste gevaren veroorzaakt. Deze stof zit verborgen in alle delen van de plant, maar voonamelijk in de bladeren. Voorts heeft men vastgesteld dat de Japanse skimmia ook nog een aantal andere alkaloïden bevat met namen als sosoline, dictamnine, edulin en platydosmine.

Misschien is het achteraf dus geen goed idee geweest om deze Japanse skimmia ongebreideld aan te planten omdat 'hij er zo leuk uitziet'. Het probleem zou beheersbaar kunnen blijven als de Japanse skimmia zich in Nederland zou beperken tot een bestaan in onze vaderlandse tuinen, maar ook dat is weer niet het geval. Deze plant vond het nodig om zich in het wild te gaan vestigen. Botanici en biologen treffen verwilderde exemplaren met enige regelmaat aan in onze natuur.

Toch hebben onderzoekers die gifstof maar eens onderzocht. Het blijkt dat de skimmianine mogelijk geschikt is als insecticide om de tropische ziekte leishmaniasis te bestrijden. Leishmaniasis is een parasitaire infectie, veroorzaakt door Leishmania parasieten.