Cryptococcus gattii

Een schimmel, die nog geen Nederlandse naam heeft, moet wel exotisch zijn en dat klopt want Cryptococcus gattii stond tot eind vorige eeuw bekend als een zeldzame, tropische verwekker van infecties. Eind jaren negentig van de vorige eeuw dook deze lastpak echter ook op in niet-tropische klimaatgebieden en dat resulteerde in de Canadese provincie British Columbia in 216 ziektegevallen, waarbij acht doden te betreuren waren.

Cryptococcus gattii is een microscopisch kleine schimmel en vormt geen paddenstoelen, maar minuscuul kleine knoppen die – met name bij droog weer – veel sporen uitstoten. Omdat juist bij warm weer mensen zich in de natuur begeven, is de kans op infectie dan ook het grootst. Bij mensen veroorzaakt de Cryptococcus gattii een longinfectie (cryptococcosis) en hersenvliesontsteking.
[Foto: www.wadsworth.org]
Vooral in Afrika is de impact van deze ziekte enorm. Daar zouden jaarlijks ruim één miljoen mensen besmet raken door een nauwe verwant van de Cryptococcus gattii: de Cryptococcus neoformans. Van deze miljoen besmettingen komt ongeveer twee derde te overlijden.

In het verleden dacht men dat het de eucalyptusboom de natuurlijke gastheer van de Cryptococcus gattii was. Hij vormde ooit alleen een probleem in Australië en sinds de Australiërs het hout van de eucalyptusboom gingen exporteren werd de schimmel ook elders aangetroffen. Maar zo eenvoudig ligt het ook deze keer niet.

Cryptococcus gattii wordt ondertussen ook aangetroffen in zuidelijk Europa en onderzoekers stelden vast dat het niet ging om een geïmporteerde variant, maar om een exclusief Europees genotype. Deze Europese variant is voorlopig uitsluitend aangetroffen op het Iberisch Schiereiland, in Griekenland en Italië, zowel op bomen als in huisdieren die werden uitgelaten. Maar Nederland ligt gelukkig niet in zuidelijk Europa, zo zul je terecht opmerken. Toch werden al in 2011 in Berg en Dal bij Nijmegen de eerste bomen ontdekt, die besmet waren met Cryptococcus gattii. In Berg en Dal zat de soort op een douglasspar (Pseudotsuga menziesii), maar in Canada is de schimmel op tientallen boomsoorten aangetroffen. Wat dus eigenlijk wil zeggen dat we de strijd al bij voorbaat verloren hebben.

Voorheen werden ‘slechts’ mensen met een al verzwakte weerstand ziek wanneer ze teveel sporen van de Cryptococcus gattii inademden, maar de schimmel die in Nederland ontdekt is, heeft juist een voorkeur voor gezonde mensen. Bovendien werd ontdekt dat Cryptococcus gattii zich tientallen jaren kan schuilhouden in het menselijk lichaam en pas een infectie ontstaat als de weerstand van de gastheer afneemt. Cryptococcus gattii is ook nog eens lastig te bestrijden met antischimmelmiddelen.

In Nederland zijn tot nu toe ‘gelukkig’ slechts lage concentraties van deze schimmel aangetroffen.

No comments:

Post a Comment