Rimpelroos (of Rozenbottel)

De rimpelroos (Rosa rugosa), bottelroos of rozenbottel is een lage struik van Oost-Aziatische oorsprong en groeit en bloeit met veel plezier langs de winderige kusten van noordoost China, Japan, Korea en zuidoostelijk Siberië. Daar heerst zo’n beetje hetzelfde klimaat als aan de kusten van de noordelijke Atlantische Oceaan en de Noordzee. De struik is vooral een duinplant want in het losse zand kan hij door wortelopslag snel en sterk uitbreiden.
De takken van de rimpelroos zijn bezet met vele rechte, dunne en dicht opeenstaande stekels. De bloemen kunnen tal van kleuren hebben, van wit tot geel en van roze tot paarsig. De oranjerode bottels zijn in tegenstelling tot die van de meeste andere rozensoorten iets afgeplat, maar bevatten wel veel vitamine C. Geen wonder dat zo’n decoratieve struik al sinds het midden van de negentiende eeuw in Europa wordt gekweekt. Tegenwoordig wordt de rimpelroos nog steeds aangeplant in wat grotere tuinen omdat hij er zo leuk uitziet.

Aan de Noordzeekusten zien de toeristen vaak alleen zijn aantrekkelijke uiterlijke verschijningsvorm, maar ze zien niet wat de plaatselijke bevolking wel ziet. Ooit werd de rimpelroos aangepland om het vervelende stuifzand wat in het gareel te houden. De kleine dorpskernen op de Waddeneilanden werden door een westerstorm vaak met een laagje zand bedekt. Dat moest natuurlijk iedere keer worden weggeveegd en dat werd na verloop van tijd natuurlijk erg vervelend. Daarom besloot men mopperend om op de kale duinen zandvasthoudende bomen en struiken aan te planten om dat lastige zand wat in het gareel te houden. De rimpelroos bleek voor dat doel bijzonder geschikt want hij verdraagt de zilte zeewind goed.

Wat men echter niet had voorzien was dat de rimpelroos zich stormachtig wist uit te breiden door middel van zijn snel groeiende wortelstelsel. Hij verdringt hierbij tevens de oorspronkelijke begroeiing zodat daarvan op sommige plaatsen nauwelijks meer iets overblijft.

Wat minder ontwrichtend voor de bestaande natuur is de rimpelroos wanneer hij zich vestigt op de zeedijken van de Waddeneilanden en het IJsselmeer. Daar kan hij zijn wortels immers niet ongeremd uitbreiden omdat die gestopt worden door de basaltblokken. Rots remt roos.

De bloemen van de rimpelroos ruiken heerlijk zoet en in China en Japan wordt daar al eeuwenlang potpourri van gemaakt. Als wij daar nu ook eens mee zouden beginnen dan hebben we voor de rimpelroos eindelijk eens een nuttige toepassing gevonden. Bovendien blijkt daaruit ook direct een zwakke plek van de rimpelroos: door het plukken van de bloemblaadjes is hij in China nu zelfs zeldzaam aan het worden.

[Fred de Vries]

No comments:

Post a Comment