Zuidelijke brandnetel

Met de grote brandnetel (Urtica dioica) en de kleine brandnetel (Urtica urens), die steeds maar weer opduiken op stikstofrijke, halfbeschaduwde en meestal vergeten plekken in de tuin of industriegebieden, zou toch zeggen dat we in onze vaderlandse natuur wel voldoende brandnetels hebben. Maar nee, ook de zuidelijke brandnetel (Urtica membranacea) is bezig zich een plekje te verwerven in ons land.

De zuidelijke brandnetel is oorspronkelijk inheems in het gehele Middellandse Zeegebied. Verder komt zij voor in de kustgebieden van de Atlantische Oceaan van Portugal tot in het Franse Bretagne. Opvallende verschil met de inheems brandnetels is dat de bovenste bloeiwijzen zijn bij de zuidelijke brandnetel geheel mannelijk, langwerpig en voor de bloei vaak opvallend paars gekleurd zijn en dat hij een penwortel heeft.
In Nederland is de zuidelijke brandnetel in voor het eerst in juni 2014 aangetroffen in een bosrand ten zuiden van Overloon (oostelijk Noord-Brabant). De vele tientallen jonge planten, naast enkele oudere exemplaren, duidden erop dat de planten zich hier waarschijnlijk ter plekke hadden uitgezaaid. Waarschijnlijk zijn zaden of planten ooit door dumpen van tuinafval op deze plek terecht gekomen. Eind 2014 werd er in Amsterdam een grote groeiplaats van enkele honderden planten ontdekt in de Pijp. De planten groeiden hier zowel in geveltuintjes als tussen de stoeptegels. Gezien de omvang van de groeiplaats moeten de planten hier al langer dan een jaar staan.

We hebben dus twee vindplaatsen van de zuidelijke brandnetel die behoorlijk ver uit elkaar liggen. De vraag rijst dus wat wat het verband zou kunnen zijn. Het antwoord is dat in Amsterdam bewoners veel mediterrane planten, zoals olijven, palmen, vijgen en citrusvruchten, in een kuip in hun kleine voortuintje plaatsen om hun omgeving wat gezelliger te maken. Deze planten worden in veel gevallen in landen als Spanje en Italië in de volle grond opgekweekt en, nadat ze een bepaalde grootte hebben bereikt, met wortelkluit en al overgeplant in kuipen en naar West-Europa getransporteerd. Met die kuipplanten worden er natuurlijk weer zaadjes van andere planten meegevoerd naar ons land.

En weet u waar een importeur van dergelijke mediterrane kuipplanten gevestigd is? In oostelijk Noord-Brabant. Daar werden bij een inventarisatie bij een importeur en enkele tuincentra wel 42 verschillende meegevoerde plantensoorten in kuipen met mediterrane planten aangetroffen, waaronder de zuidelijke brandnetel.

Opmerkelijk is dat de Amsterdamse planten al begin januari in bloei stonden. Normaal bloeit de zuidelijke brandnetel in zijn warme Mediterrane thuislanden pas in februari. Vermoedelijk 'lekken' de oude woningen in Amsterdam veel warmte en dat zorgt voor een supervroege bloei van de zuidelijke brandnetels. Dat er zo vroeg in het jaar nog geen bestuivende insecten zijn is onbelangrijk voor de zuidelijke brandnetel omdat het een windbestuivende plant is.

No comments:

Post a Comment