Hottentotvijg

De hottentotvijg (Carpobrotus edulis) is inheems in Zuid-Afrika. Hij behoort tot een familie van kruipende vetplanten, waarvan de verspreiding ooit tot drie continenten beperkt was. De zeevijg (Carpobrotus chilensis) groeit aan de Chileense kusten en de zeebanaan (Carpobrotus rossii) staat bij de Australische Aboriginals op het menu.

Al deze vetplanten zijn aangepast aan een droog milieu en diezelfde kenmerken doen het ook goed in een zilte omgeving. De hottentotvijg is een kruipende en grondbedekkende plant. Hij vormt kussens van ongeveer 30 centimeter hoog en een enkele plant kan gemakkelijk een doorsnede van wel 50 meter bereiken. Hij is in het bezit van aantrekkelijke gele bloemen.

[Foto: Debovort]

De Latijnse soortnaam edulis betekent ‘eetbaar’ en dat klopt voor de meeste soorten binnen het geslacht Carpobrotus. In Engelstalige landen staat de hottentotvijg bekend als sour fig (‘zure vijg’) en ook de zeevijg en zeebanaan kunnen binnenkort zo maar op uw bord verschijnen. Het probleem van de hottentotvijg is dat ooit werd gedacht dat hij een perfect middel was om zand vast te houden in kwetsbare duinen en stranden. Ook deed hij het uitstekend in leuke rotstuintjes.

In het Middellandse Zeegebied hebben ze ondertussen al kennis gemaakt met de nadelen van de hottentotvijg. De plant is daar tegen erosie aangeplant en al snel heeft deze plant zich zo snel en zo uitgebreid verspreid dat grote delen van de kustlijn er tegenwoordig volledig mee bedekt zijn. Recent heeft men ontdekt dat een andere onwelkome invasieve soort, de zwarte rat (Rattus rattus), de hottentotvijg als voedsel ziet en de zaden middels zijn ontlasting verder verspreidt. In vele andere landen speelt hetzelfde probleem.

[Franse kust gekoloniseerd door de hottentotvijg]

Ook in ons land wordt de hottentotvijg soms in rotstuintjes aangeplant. Die leuke plantjes in de tuin weten echter vaak te ontsnappen en zijn dan in staat om hun omgeving te koloniseren. Ze verstikken dan al het andere wat groeit en bloeit. De strijd om voedingsstoffen, water, licht en ruimte wordt altijd gewonnen door de hottentotvijg.

Gelukkig, zo staat er in de vakbladen, lukt het de hottentotvijg alleen om zijn verwoestende werk te doen in landen met een gelijksoortig klimaat, zoals Australië, Californië en het Middellandse Zeegebied. Daaruit zou je kunnen opmaken dat ons land veilig is. Slaap maar rustig verder want de hottentotvijg wordt hier af en toe al aangetroffen en het lijkt een kwestie van tijd voordat hij zijn vaste plek in onze natuur zal komen opeisen.

Omdat de bladeren en het fruit eetbaar zijn moeten we ieder aangetroffen exemplaar maar snel rooien, koken en consumeren. Zijn broertje, de zeebanaan, was even bij een Nederlandse groothandel opgedoken, maar wegens gebrek aan afzet zegt de site nu 'Pagina niet gevonden'.