Kastanjekanker

Kastanjekanker is een naam die geen goed nieuws betekent voor onze tamme kastanje. Kastanjekanker wordt veroorzaakt door een schimmel: de Cryphonectria parasitica. In de Verenigde Staten wordt het ziektebeeld American chestnut blight genoemd. Toch is de schimmel oorspronkelijk afkomstig uit Azië. Dit is dus ook het verhaal van een onbedoelde wereldreis.

Deze schimmel wordt gerekend tot de zakjeszwammen en danken hun naam aan hun karakteristieke voortplantingsstructuren, de sporenzakjes (de asci). Veel gisten, schimmels en korstmossen, maar ook eetbare paddenstoelen zoals morieljes en truffels worden tot deze groep gerekend. De ziekte kenmerkt zich door gezwellen op de stam en takken. Vaak zijn op de afstervende plekken kleine rode vruchtlichaampjes te vinden, die lijken op het meniezwammetje. Boven de ziekteplekken sterven de takken af terwijl onder deze afgestorven plekken weer nieuwe takken uitlopen. De dode bladeren blijven lang nadat de takken zijn afgestorven zitten waardoor de zieke bomen vaak van verre te herkennen zijn.

[Foto: www.oregon.gov]

De schimmel werd rond het jaar 1900 per ongeluk in de haven van New York geïntroduceerd, vermoedelijk met plantmateriaal van de Japanse kastanje (Castanea crenata). Die boom werd ingevoerd omdat men meende dat hij het leuk zou doen in parken. Niet veel later begonnen in oosten van de Verenigde Staten de Amerikaanse tamme kastanjes (Castanea dentata) massaal te sterven. Deskundigen gingen op onderzoek uit en in 1905 ontdekte paddestoelenkenner William Murrill dat de Amerikaanse tamme kastanje zeer vatbaar was voor een exotische schimmel, de Cryphonectria parasitica. Tussen 1904 en 1950 verdwenen vrijwel alle volwassen bomen in de Staat New York. Momenteel komen daar nog slechts enkele tientallen volwassen vruchtdragende bomen voor. Kastanjekanker verspreidt zich nog steeds in Amerika.

Zoals zo vaak met exoten het geval is worden ze niet tegengehouden door nationale grenzen en dus mag het geen verrassing zijn dat in 1938 de eerste Europese melding werd gedaan van een besmetting met Cryphonectria parasitica. Die eerste melding vond plaats in Italië en sindsdien heeft de ziekte zich langzaam, maar zeker over Europa verspreid. De Europese tamme kastanje (Castanea sativa) lijkt weliswaar ietsje minder vatbaar voor de schimmel te zijn, maar toch zijn er veel tamme kastanjes die door de infectie het loodje blijken te leggen.

De afgelopen twee jaar zijn zowel In Groot Brittannië als in Nederland enkele gevallen van een besmetting met Cryphonectria parasitica gevonden.

Op dit moment wordt actief tegen infecties opgetreden. Dit betekent dat, na het vaststellen van aanwezigheid van de ziekte door de Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit (NVWA), de betreffende aangetaste boom wordt gerooid en vernietigd. Een rigoureuze maatregel waarvan verwacht wordt dat het de verspreiding van de ziekte zal tegengaan. Tsja.