Citrus Exocortis Viroid (CEVd)

Citrus exocortis is een ziekte die bij citrusbomen voorkomt en het wordt veroorzaakt door een piepkleine viroïde met de naam Citrus Exocortis Viroid (CEVd). Het kan een verminderde groei en een mindere opbrengst veroorzaken.

Het probleem is dat citrusbomen geënt moeten worden en de onderstam is vaak de Japanse bittere sinaasappel (Citrus trifoliata). Daarop ent men de sinaasappel, citroen of mandarijn. Laat nu die Citrus Exocortis Viroïde het vooral gemunt hebben op die Japanse bittere sinaasappel. Zorgvuldige selectie van de onderstammen heeft er wel voor gezorgd dat men een infectie met de Citrus Exocortis Viroïde zo veel mogelijk kan beperken, maar af en toe ontstaat er toch weer een vervelende infectie.

In Australië, waar het ziektebeeld rond 1930 voor het eerst werd waargenomen, noemt met het scaly butt ofwel 'schilferige stam'. De onderzijde van de stam, dát deel was immers een Japanse bittere sinaasappel, vertoont een schilferige bast.
Tegewoordig is de ziekte vrijwel wereldwijd aanwezig in bijna alle citrusproducerende regio's. Hoewel veel van de commercieel verbouwde citrusbomen symptoomloze dragers van de Citrus Exocortis Viroïde zijn, kan het toch voorkomen dat sommige exemplaren, waarvan men dacht dat ze tolerant (niet: resistent) zijn, wat achterblijven in de groei.

Nu bent u natuurlijk nauwelijks ongerust geworden omdat we hier in Nederland geen citrusvruchten verbouwen. Toch zijn we lang niet veilig voor deze lastpak omdat hij zich blijkbaar ook thuis voelt op een belangrijk gewas als tomaat. In tomaten leidt een infectie tot een vreemde groei van de bladeren: epinastie. Daarbij groeit de bovenkant van de bladeren sneller als de onderkant, waardoor de bladeren zich gaan oprollen. Opgerolde bladeren zijn ongeschikt voor fotosynthese en de plant zal verwelken.

Komt het Citrus Exocortis Viroid (CEVd) voor in Nederland? Voor het antwoord op deze belangrijke vraag gaan we naar de nVWA: Viroïden behorende tot de groep van de pospiviroiden - Potato Spindle Tuber Viroid (PSTVd), Citrus Exocortis Viroid (CEVd) en Columnea Latent Viroid (CLVd) - zijn verschillende malen vastgesteld in Nederlandse tomatenteelten, soms met ernstige schade. In de meeste gevallen bleef de oorsprong van de infecties onbekend.

Hoewel de oorsprong in Nederland vaak onbekend lijkt te blijven zijn er toch wel enkele verdachten aan te wijzen, want onderzoek heeft uitgewezen dat deze viroïde zich over de wereld verplaatst nadat hij zich heeft verstopt in populaire tuinplanten als verbena of springzaad. Het advies is dus om geen tuingereedschap te gebruiken in je tomatenkas.

No comments:

Post a Comment