Kazachstaanse paardenbloem

Nee, de Kazachstaanse paardenbloem (Taraxacum kok-saghyz) komt nog niet als exoot in de Nederlandse natuur voor, maar dat gemis zal binnenkort wel worden beëindigd. De Kazachstaanse paardenbloem kent namelijk een interessant trucje: hij kan rubber aanmaken in zijn wortels.

Rubber wordt nu nog commercieel gewonnen uit de bast van de rubberboom (Hevea brasiliensis), inheems in het Braziliaanse regenwoud, maar daar leidt hij wegens voortdurende schimmelinfecties een wat kwijnend bestaan. Intussen wordt de soort zo'n beetje over de hele aardbol aangeplant in tropische zones met meer dan een meter aan jaarlijkse regenval. Het duurt een tijd voordat een rubberboom melksap of latex gaat produceren en uit die latex wordt rubber gewonnen. De boom is nogal vatbaar voor allerhande plantenziekten en daarom moet er veel gif gespoten worden. Het werk op een rubberplantage is dus zwaar, warm en niet geheel van gezondheidsrisico's ontbloot. Door de toegenomen vraag de prijs van rubber de laatste jaren ook nog eens verdubbeld.
Daarom kijken onderzoekers ook met de nodige interesse naar de Kazachstaanse paardenbloem. Er zit een relatief hoog gehalte (tot 15 procent) latex (ofwel poly-isopreen) in de wortels verborgen. Het probleem is echter dat de Kazachstaanse paardenbloem niet gezegend is met een enorm wortelstelsel, waardoor de totale rubberopbrengst natuurlijk behoorlijk tegenvalt.

Geen probleem vinden Nederlandse onderzoekers, want ze kunnen die Kazachstaanse paardenbloem eenvoudig kruisen met onze vaderlandse wilde paardenbloem (Taraxacum officinale). Als wilde plant ligt de opbrengst van de Kazachstaanse paardenbloem op rond de 200 kilo rubber per hectare, veredeld als plant met dikkere wortels kan dat oplopen tot 500-700 kilo per hectare. Door de Kazachstaanse paardenbloem te kruisen met de Nederlandse ligt de opbrengst naar verwachting nog hoger: 1000 kilo per hectare. Uiteindelijk is een fabriek nodig om de rubberproductie van het latex in de plant uit te voeren, maar het zal nog wel een tiental jaren duren voordat ze dát stadium bereikt hebben.

De onderzoekers dromen evenwel al over suikerfabrieken, die alleen tijdens de suikercampagne in het najaar in vol bedrijf zijn. Die ruimte in de planning van zo'n fabriek kan later mooi gebruikt worden voor de productie van rubber.

Ondertussen onderzoeken studenten van de Wageningen UR, samen met KeyGene, ook een andere stof in de wortel: inuline. Deze stof (het inulinegehalte in de wortel is ongeveer 30 procent) kan gebruikt worden als bouwsteen voor biologisch afbreekbare plastics.

Het zal dus in de afzienbare toekomst mogelijk zijn dat de helgele velden vol paardenbloemen niet meer gezien wordt als een weiland vol onkruid, maar als een voorbeeld van een duurzame landbouwmethode. Vervolgens zullen de eerste hybrides ontsnappen en is onze natuur weer een exoot rijker.

[Update 19 juni 2016] Landbouwuniversiteit Wageningen ziet kansen en mogelijkheden. Zie hier. De productie vindt nu nog op bescheiden schaal plaats. Op proefvelden in Zeeland en België is ongeveer twee hectare ingezaaid. Dit moeten er na de volgende oogst zes worden.

No comments:

Post a Comment