Driehoeksmossel

De driehoeksmossel (Dreissena polymorpha) was er in Nederland al vroeg bij: al in 1827 werden de eerste exemplaren in Nederlandse wateren aangetroffen. De oorspronkelijke geboorteplaats van deze kleine zoetwatermossel kunnen we vinden in de Zwarte Zee en de Kaspische Zee. De verspreiding van de driehoeksmossel is goed te volgen. Vanuit het zuiden van Rusland reist hij via diverse waterwegen richting West-Europa. Nu is hij een lastpost geworden in landen als Groot Brittannië, Ierland, Italië, Spanje, Zweden en - uiteraard – ook Nederland.
De driehoeksmossel is een relatief kleine mosselsoort en volwassen exemplaren bereiken een doorsnede van ongeveer 4 centimeter. Hij is lichtbruin van kleur met een patroon van donkerbruine strepen. Of andersom natuurlijk. Dat streeppatroon is ook de reden dat hij in Engelstalige landen de zebra mussel genoemd wordt. Dat hij hier de driehoeksmossel heet is ook te begrijpen omdat zijn schelp ruwweg de vorm van een driehoek (of een D) heeft.

Inheemse zoetwatermossels graven zich in in de bodem, maar de driehoeksmossel heeft een andere techniek want hij hecht zich met draden, de zogenaamde byssusdraden, vast aan een harde ondergrond. Daarmee beginnen direct de problemen omdat de driehoeksmossel de neiging heeft om zich in steeds grotere kolonies ook op plaatsen vast te hechten waar dat nu niet echt handig is. Vooral koelwaterleidingen, afvoeren, inlaten van bijvoorbeeld zuiveringsinstallaties en bootmotoren, en zelfs sluisdeuren kunnen behoorlijk wat schade, hinder en nadeel ondervinden van deze mosselsoort. De kosten voor onderhoud nemen toe en de eindafrekening komt vaak op het bordje van iedere burger terecht. Maar ook watersporters zullen zijn aanwezigheid in Nederland vaak vervloeken omdat ze zich aan alles en nog wat vasthechten en dus ook aan ankers en het onderschip van hun kostbare vaartuigen. Omdat de schelpen van de driehoeksmossel vlijmscherp zijn, zijn ze vaak de oorzaak van vervelende snijwonden omdat strand- en zeeliefhebbers er op gaan staan.

Omdat hij meerdere liters water per dag kan schoonfilteren, gebruiken onderzoekers de driehoeksmossel als een biosensor. Dat betekent dat ze de mossel als indicator inzetten om te bekijken of het water steeds schoner wordt want hij eet nogal wat algen en wiertjes weg.

Maar de driehoeksmossel heeft ook een duistere kant omdat vermoed wordt dat hij een reservoir is voor botulisme.

In Amerika heeft de regering het goed bekeken: ze hebben de driehoeksmossel aangewezen als een verboden soort en dat betekent dat import, bezit, transport en introductie in het wild verboden is. Zo’n maatregel is in Nederland voor de driehoeksmossel al bijna 200 jaar te laat, maar voor andere exoten is daadkrachtig optreden misschien nog effectief.

[Fred de Vries]

No comments:

Post a Comment