Bosmuis (op Griend)

Wanneer kan een soort een exoot genoemd worden? Normaal gesproken zou je als antwoord geven dat een soort een exoot is als deze voor het eerst de landsgrenzen oversteekt en zich min of meer blijvend in Nederland vestigt. Een iets andere definitie zou kunnen zijn: een soort is een exoot als hij zich ergens door menselijk ingrijpen vestigt waar hij eigenlijk niet thuishoort.
Een voorbeeld van die laatste omschrijving is de bosmuis (Apodemus sylvaticus). Deze soort komt in vrijwel geheel Europa voor, met uitzondering van het noorden van Scandinavië en het overgrote deel van Rusland en de Baltische staten. De oostgrens volgt ongeveer het traject van het voormalige Ijzeren Gordijn. De soort komt ook voor op IJsland, enkele eilanden in de Middellandse Zee, waaronder Sardinië en Corsica, in Noordwest-Turkije en in noordwestelijke delen van Afrika.

Bosmuizen worden ongeveer tien centimeter lang en de staart doet er nog eens tien centimeter bij. Gemiddeld weegt een bosmuis 25 gram. Mannetjes worden iets groter dan vrouwtjes.

De bosmuis is een ware opportunist en heeft daardoor een gevarieerd dieet. Hij leeft van graan, noten, vruchten, bessen, eikels, beukennootjes, hazelnoten, zaden, knoppen, paddenstoelen, mossen en galappels, maar ook van insecten, duizendpoten, spinnen, regenwormen en slakken. 's Zomers eet hij voornamelijk boomzaden en noten, 's winters verandert hij zijn dieet naar scheuten, knoppen en rupsen. In de winter leeft hij onder meer van de vruchtbare delen van varens, wat zeldzaam gedrag is onder de gewervelden. Varens hebben namelijk de neiging om veel gif uit de bodem op te nemen.

Deze soort is meestal 's nachts actief, al in hij gedurende nachten met een heldere maan een stuk minder actief. De grootte van het woongebied verschilt per geslacht en habitat, want dieren uit landbouwgebieden hebben grotere territoria dan dieren in bossen.

Bosmuizen leven over het algemeen in bossen, tuinen, braakliggend terrein, graanvelden, struikgewas en zandduinen; soms ook in gebouwen. In berggebieden komen de dieren niet boven de boomgrens voor.

Tot zover is er niets dat er op wijst dat een bosmuis in ons land een exoot kan zijn, maar schijn bedriegt. De bosmuis komt op alle Waddeneiland voor, behalve het onbewoonde eilandje Griend. Doordat Griend niet door dijken wordt beschermd vond er voortdurend afkalving plaats. Rond 1988 werd het verstevigd door de aanleg van een lage zanddijk langs de noordzijde.
Tijdens de aanleg van de zanddijk is het eiland namelijk 'per ongeluk' gekoloniseerd door de bosmuis. Ze vormen een onverwacht maaltje van roofvogels, zoals de blauwe kiekendief of de velduil. Op Griend is het dus een exoot.

No comments:

Post a Comment