Kleine bruine plantspringer

Spoorcicaden (Delphacidae) vormen de grootste familie binnen de lantaarndragerachtigen (Fulgoromorpha) met circa 260 soorten in Europa. In Nederland worden met enige regelmaat nieuwe soorten waargenomen. De spoorcicadesoort (Laodelphax striatellus) was tot voor kort uit Nederland alleen bekend van enkele langvleugelige exemplaren. Hij werd daarom beschouwd als een zeldzame migrant uit het zuiden zonder permanente populaties in ons land. In 2016 werd echter in Oosterhout (Noord-Brabant) een populatie ontdekt met zowel larven als kort- en langvleugelige adulten (brachypters en macropters). Mogelijk zat deze populatie daar al enkele jaren.
Een onbekende spoorcicadesoort, die zich in ons land heeft gevestigd, heeft uiteraard ook een Nederlandse soortnaam nodig: in Engeland heet dit minimonster van circa 2 tot 4 millimeter small brown planthopper en dus lijkt mij 'kleine bruine plantspringer' wel een aanvaardbare naam.

De kleine bruine plantspringer is in Azië een belangrijk plaagdier en heeft het daar voornamelijk gemunt op rijstplantjes, maar deze spoorcicade is ook drager van enkele gevreesde plantenvirussen. Denk aan Rice stripe virus (RSV) of het Rice black streaked dwarf virus (RBSDV) die behoorlijk kunnen huishouden in rijstvelden. Tel daarbij op dat de kleine bruine plantspringer de plant ook nog aanprikt om plantensap te drinken, dan snap je wel dat hongersnood op de loer ligt.

Maar de kleine bruine plantspringer is niet kieskeurig en komt op een hele reeks grassoorten voor, inclusief een aantal graangewassen. In ons land is deze soort gevonden op handjesgras, een van oorsprong tropisch gras, dat meer dan een eeuw geleden in ons land geïntroduceerd is. De habitatpreferentie van kleine bruine plantspringer en handjesgras komt goed overeen met hun voorkeur voor zonnige plekken op zandgrond.

Bekend is dat de kleine bruine plantspringer niet aleen virussen op rijst kan overbrengen, maar ook op gewassen als haver, maïs en tarwe. In Europa is alleen de overdracht van Maize rough dwarf virus (MRDV) van economisch belang. Dit virus heeft intussen grote schade aangericht in maïsvelden in Zuid-Zwitserland, Griekenland en Noordoost-Spanje.

Gelet op het economische belang van maïs in ons land en de mogelijkheid dat kleine bruine plantspringer zich definitief in ons land vestigt, zou het aan te bevelen zijn om eventuele verdere uitbreiding van deze spoorcicade in ons land te volgen. Daarnaast zou het zinvol kunnen zijn Nederlandse exemplaren te testen op de aanwezigheid van het MRDV-virus.

Mocht u zich afvragen hoe het komt dat de kleine bruine plantspringer hier terecht is gekomen, verzin dan een zin waarin de woorden 'opwarming' en 'aarde' samen voorkomen.

No comments:

Post a Comment