Oranjeboompje

Met lieflijke namen als oranjeboompje of zelfs appeltje der liefde kan het toch niet anders zijn dan dat we hier te maken hebben met een volstrekt ongevaarlijke plant. Hoe anders is de werkelijkheid. Het oranjeboompje (Solanum pseudocapsicum) is een direct familielid van een aantal van de meest dodelijke planten op deze aardbol, waaronder de zwarte nachtschade (Solanum nigrum). Dat hij tegelijkertijd familie is van de aardappel (Solanum tuberosum) en de tomaat (Solanum lycopersicum) maakt niet zoveel uit want die zijn ook giftig. Het oranjeboompje is een kamerplant, die beladen met gele, oranje en rode vruchtjes vanuit de winkel je huis binnenkomt.

Het oranjeboompje is inheems in de bergachtige gebieden van Ecuador en Peru. In die contreien kan de temperatuur tot rondom het vriespunt dalen en dat is de reden dat een oranjeboompje eigenlijk ongeschikt is om in Nederlandse huiskamer te staan. Het is hem daar al snel te warm en als straf zal hij snel zijn blad gaan verliezen en blijft een treurig uitziend plantje over.

In het Engels wordt hij de Jerusalem Cherry Pepper of de Madeira Winter Pepper genoemd. In die namen zitten nogal wat onjuistheden want hij komt dus niet uit Israel en niet van de Azoren. Ook is het zeker geen pepertje (pepper). Vermoedelijk zijn deze namen ooit ook weer verzonnen om het oranjeboompje een meer positieve uitstraling te geven.

Het oranjeboompje is giftig en het belangrijkste giftige bestanddeel is een alkaloïde met de naam solanocapsine. Die alkaloïde is chemisch vrijwel gelijk aan die van verwante dodelijke soortgenoten, zoals solanine en atropine. Het gif levert bij de mens problemen op als misselijkheid, overgeven of een maagontsteking (gastroenteritis). Voor vele huisdieren is het eten van de giftige besjes wel het einde van het verhaal. Honden, katten en sommige vogelsoorten kunnen er helemaal niet tegen.

Ook het oranjeboompje heeft de neiging om zich in het wild meer thuis te voelen dan in huiskamers. Tegen de zin van gezagsdragers heeft hij zich in diverse landen al gevestigd. Ook in Nederland wordt hij sporadisch in het wild aangetroffen. Ik kan me wel voorstellen hoe zoiets is gebeurd: een oranjeboompje verliest zijn blad door een te warme kamer en de eigenaar kiepert hem in zijn tuin. Dan blijkt dat het oranjeboompje helemaal niet de geest heeft gegeven en wortelt vrolijk in zijn frissere omgeving. Vogels verspreiden de zaadjes verder de vrije natuur in.

Je zou jezelf eens mogen afvragen of je een oranjeboompje wel eens je huis zou wíllen hebben. De bessen lijken op kleine cherry tomaatjes en je zal maar kinderen of kleinkinderen op visite hebben die daar verzot op zijn.