Kruisbekken

De ongewoon warme en lange zomer van 2013 heeft aantal opmerkelijke introducties tot gevolg gehad. De warme zuidelijke stroming voerde vreemde vogels en exotische vlinders mee naar ons land.

Toch lijkt er voor de vele waargenomen kruisbekken iets anders aan de hand te zijn: van zowel de gewone kruisbek (Loxia curvirostra) als de grote kruisbek (Loxia pytyopsittacus) was bekend dat er om de 6 jaar een ‘invasie’ in ons land plaatsvindt. Ondertussen is de frequentie al opgelopen tot eens in de 4 jaar. Het is niet helemaal duidelijk waarom de kruisbekken hier periodiek arriveren. Mogelijk heeft het te maken met het voedselaanbod, want ze eten het liefst zaden van de grove den. Die grove den vertoont geringe schommelingen in de productie van zaad. De jaren met veel productie noemt een bioloog ‘mastjaren’ en dat verhoogde voedselaanbod verleidt de kruisbekken mogelijk tot een trek naar Nederland. Als er daarna weinig zaad is overgebleven en de aantallen grote kruisbekken te groot, gaan de vogels op zoek naar voedsel en trekken ze verder.
[Foto: Dave Menke]
De voortdurende opwarming van het klimaat heeft mogelijk tot gevolg dat de grove den vaker van die ‘mastjaren’ kan vertonen en dat kan dan de kortere cyclus van de invasies van de kruisbekken verklaren.

Al sinds de zomer worden in ons land grote aantallen ‘gewone’ kruisbekken waargenomen. Begin oktober echter werden in toenemende mate ook grote kruisbekken gezien, normaal een zeldzame trekvogel. Een grote kruisbek is ruim dertig procent zwaarder dan een kruisbek en weegt gemiddeld 53 tot 54 gram. Beide soorten behoren tot de vinkachtigen en hebben hun naam te danken aan de gekruiste snavel. Die is speciaal geëvolueerd om zaden uit de hardschubbige kegels te worstelen. Soms bijten ze ook een hele kegel af en nemen deze mee naar een rustiger plek om daar de zaden te verwijden.

In alle provincies zijn ondertussen waarnemingen geweest van beide kruisbeksoorten, een bewijs dat het dit jaar goed toeven is voor deze zeldzame soorten. Overigens zijn er ook een behoorlijk aantal waarnemingen geweest van de Witbandkruisbek (Loxia leucoptera).

Al deze kruisbekken kunnen niet gezien worden als een échte exoten omdat ze hier sinds mensenheugenis met wisselend succes broedvogel zijn. In de periode 1990-2007 was het aantal broedparen geraamd op tussen de 100 en de 3500 paar per jaar.

No comments:

Post a Comment