Walnootboorvliegen

De walnootboorvlieg (Rhagoletis completa) komt oorspronkelijk uit Noord-Amerika en wordt daar beschouwd als een milde schadesoort op de Europese walnoot (Juglas regia) en zwarte walnoot (Juglans nigra). De larven leven van het vlezige deel van de bolster, in het jargon mesocarp genoemd, en niet echt van de noot zelf. De bolster verkleurt zwart en verslijmt, de resten drogen op de noot op en maken deze minder aantrekkelijk en verlagen de commerciële waarde.

U weet ondertussen hoe het gaat in deze wereld: producten worden over de hele wereld vervoerd en men vergeet te vaak om te onderzoeken of die producten besmet zijn met de een of andere ziekteverwekker. In de jaren kort na 1990 werd de eerste vondst van de walnootboorvlieg in Europa gemeld. Het ging toen om enkele waarnemingen in Italië en Zwitserland. In Italië werd al schade aan de walnotenteelt gerapporteerd, maar er werd uiteraard niet daadkrachtig opgetreden. Het argument was dat de walnotenteelt in Europa geen groot commercieel belang heeft en een infestatie van de walnootboorvlieg relatief eenvoudig te bestrijden is.

De walnootboorvlieg vermenigvuldigde zich daardoor ongeremd en kon aan een onstuitbare opmars door Europa beginnen. In 2008 werden de eerste aantastingen in zuidelijk Duitsland gemeld. Doordat Duitsland een enorm groot land is duurde het tot 2015 voordat de eerste walnootboorvlieg Nederland kon bereiken. In september van dat jaar werden enkele aangetaste walnoten aangetroffen in een tuin in het Limburgse Helden. Dit is de eerste vondst in Nederland, maar het zal zeker niet de laatste zijn.

Naast de Rhagoletis completa is er nog een tweede soort walnootboorvlieg opgedoken in Europa: de Rhagoletis suavis. In 2012 werd deze soort gevonden in walnoten in Brandenburg, Duitsland. Ook deze soort had ooit zijn thuisbasis in Noord-Amerika. Daar wordt hij de walnut husk fly ('walnootbolstervlieg') genoemd.

De walnootboorvlieg is overigens niet de enige bedreiging waaraan de Nederlandse notenbomen blootgesteld zullen worden. In 2013 is in Italië ook een nieuwe schimmelziekte opgedoken die dezelfde twee notenboomsoorten aantast. De ook al uit de Verenigde Staten afkomstige duizendkankerziekte (Geosmithia morbida) veroorzaakt vergeling en verwelking van bladeren aan takken die daarna afsterven. Rond de aantastingen die de kevers veroorzaken worden grote zogenaamde kankers gevormd. Het ziektebeeld is hiernaar genoemd. De bomen sterven binnen 2 tot 4 jaren af. Walnotenbomen komen in Nederland alleen maar verwilderd voor, maar ze vormen in het zuiden van Europa een belangrijk onderdeel van natuurlijke bossen.

Het is duidelijk dat door de toenemende globalisering van de wereldhandel ook ongewenste gasten meeliften. Arme walnotenbomen.