Rode tortel

Op deze plaats waar alle exoten samenkomen hebben we het al eerder gehad over de Turkse tortel (Streptopelia decaocto) en de Izabeltortel (Streptopelia roseogrisea). Nu zou je verwachten dat onze natuur zo ongeveer wel overbevolkt is met tortelduiven, maar niets is minder waar. Naast bovengenoemde twee soorten komt in Nederland ook de rode tortel (Streptopelia tranquebarica) voor. In 'de handel' worden ze soms ook (foutief) als Birma tortel aangeduid.

De rode tortel is een relatief kleine soort met een totale lengte van iets meer dan 20 centimeter en een lichaamsgewicht van ongeveer 100 gram. Dat is dus echt een kleine duif. Het mannetje heeft een verenkleed dat licht rossig tot roodbruin van kleur is. De kop heeft een blauwachtig schijnsel en het geheel wordt voltooid met een zwarte ring om de nek. Het vrouwtje heeft vergelijkbare afmetingen, maar is overal roze.

Deze duif is in wezen een soort van de laaglanden en heeft een areaal van oostelijk Azië. De rode tortel is echter zeldzaam op de talloze Indonesische eilanden. Deze soort migreert in de zomer naar het zuidwesten, waar hij in India en Afghanistan hoopt te broeden. De rode tortel geeft de voorkeur aan beboste gebieden, zoals boomplantages langs kanalen of langs de weg, maar vermijdt uitgestrekte woestijngebieden.

Wanneer ze voor het eerst in hun broedgebieden arriveren, bevinden ze zich vaak in kleine koppels, maar ze splitsen zich al snel op en beginnen met parenvorming en broeden. Deze tortel zie je vaak alleen of als paartje op de kabels en palen of foeragerend langs de weg. In de late namiddag zijn vaak tientallen van deze vogels te zien, die zich verzamelen op de kabels langs de weg voordat ze naar hun slaapplaatsen vliegen.

Biologen erkennen een tweetal ondersoorten van de rode tortel. De Streptopelia tranquebarica tranquebarica, komt voor in Pakistan, Midden- tot Zuid-India en westelijk Nepal. De andere ondersoort, Streptopelia tranquebarica humilis, heeft zijn domicilie gekozen in oostelijk Nepal, noordoostelijk India en van noordoostelijk Tibet tot Noord-China.

De rode tortel is een leuke vogel om in een binnen- of buitenvolière gehouden worden. Een tocht- en vorstvrij nachthok of voldoende beschutting is aan te raden als ze in de winter buiten blijven.

En de aandachtige lezer van dit weblog kan de volgende zin al raden: de rode tortel houdt van vrijheid, zelfs als het buiten een stuk killer is dan in zijn oorspronkelijke thuislanden. Daarom zal de rode tortel liever willen ontsnappen aan gevangenschap en dat lukt hem, gezien de waarnemingen, met enige regelmaat.