Oestermodderworm

Al in oktober 2014 kregen onderzoeker het vermoeden dat zich een nieuwe exoot in de Waddenzee had gevestigd.

[Image: Dagmar Lackschewitz/AWI]

Hoe de wormpjes hier terechtkwamen is niet met zekerheid te zeggen, zegt David Thieltges, onderzoeker bij het Koninklijk Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee (Nioz) op Texel, maar mogelijk hebben ze zich verspreid via schepen, larven, vogels of mosselvisserij.

Thieltges heeft het hier over modderwormpjes, die in Nederland nog geen officiële naam hebben, maar de Engelse benaming Oyster mud worm levert een acceptabele vertaling op: Oestermodderworm (Polydora websteri).

De Oestermodderworm is een modderwormpje dat zo’n vijf centimeter lang kan worden. Op 21 plekken rondom Texel en het Duitse Waddeneiland Sylt (op de grens van Duitsland en Denemarken) is het diertje in 2017 aangetroffen. In de schelp van besmette Japanse oesters zaten doorgaans minder dan tien parasieten. De onderzoekers verwachten dat de worm zich verder verspreidt.

[Image: Dagmar Lackschewitz/AWI]

Deze modderworm is in staat gaatjes te boren in de schelp van een Japanse oester (Crassostrea gigas). Dat is op zichzelf al een prestatie, omdat die bijna onverwoestbaar zijn. Door het gaat percoleren modder en zandkorreltjes naar binnen en dat levert vervuiling (en de naam van de worm) op. Als deze parasitaire modderworm eenmaal binnen de oester is, probeert de oester het gaatje aan zijn schelp te repareren. Daardoor ontstaat een soort 'blaar' aan de binnenzijde van de schelp. Omdat de oester veel energie moet besteden aan deze reparatie, heeft deze minder energie over om te groeien of zich gezond te houden.

Wetenschappers claimen dat je zonder problemen de besmette Japanse oesters zou kunnen consumeren, maar ik kan me voorstellen dat niemand die oesters zou willen eten als er friemelende parasitaire wormpjes zichtbaar zijn. Stel je eens voor: je krijgt een versie, rauwe Japanse oester aangeboden en je slurpt hem zo uit de schelp. Verstopt onder die oester kán zich een aantal Oester modderwormen verstopt hebben.

En stel je voor dat hij zich omschakelt tot een parasiet van mosselen. Dan is het leed helemaal niet meer te overzien.

Thieltges hoopt dat mensen op basis van dit nieuws zelf goed in de oesters kijken, zodat beter bekend wordt hoe wijdverbreid de worm is. "Elders in de wereld lijkt de worm een heel groot probleem te zijn. Dus we moeten goed opletten of hij hier ook een troublemaker wordt."