Wasberenspoelworm

De wasbeerspoelworm (Baylisascaris procyonis) is een worm die leeft in wasberen (Procyon lotor). Deze parasiet is mogelijk ziekmakend voor mensen. De wasbeer is in Nederland een exoot, maar inmiddels plant die wasbeer zich ongebreideld voort in ons land. Zonder ingrijpen zal de wasbeer zich over een groot deel van Nederland verspreiden. In de provincie Limburg, waar de grootste populatie wasberen is, is ongeveer 60% van de wasberen besmet met de wasberenspoelworm.

Spoelwormen zijn bekende parasieten van zoogdieren. De wasberenspoelworm kan ook vogels en vele andere zoogdieren, waaronder de mens, infecteren en dan in sommige gevallen leiden tot larva migrans, het verspreiden van larven naar verschillende delen van het lichaam.

De meeste infecties met de wasberenspoelworm verlopen bij mensen asymptomatisch, al zijn ernstige gevallen niet onbekend. De larva migrans kan de oorzaak zijn van ernstige, soms zelfs fatale, neurologische klachten. Ook oogklachten zijn beschreven. Welke klachten zich ontwikkelen hangt waarschijnlijk af van de hoeveelheid eieren die zijn opgenomen (infectiedosis). Jonge kinderen lopen een extra risico, omdat zij vaak vreemde voorwerpen of aarde in hun mond stoppen. In de Verenigde Staten, waar de Wasberenspoelworm veel vaker voorkomt, zijn in ieder geval tien fataal aflopende gevallen bekend van jonge kinderen met ernstige schade aan het zenuwstelsel.

Bij wasberen zelf geeft de wasberenspoelworm meestal geen verschijnselen, tenzij een wasbeer zoveel wormen heeft dat de dunne darmen gedeeltelijk of geheel verstopt raken.

De wasberenspoelworm wordt soms ook in andere dieren, zoals honden, aangetroffen, soms samen met andere wormen, zoals de spoelworm van de hond (Toxocara canis). Indien een wasbeer als huisdier wordt gehouden, is het dus van belang ook eventuele andere huisdieren tegelijkertijd te ontwormen.

Mensen kunnen zichzelf besmetten als ze eitjes van de wasberenspoelworm binnenkrijgen, bijvoorbeeld als ze in aanraking komen met de mest van geïnfecteerde wasberen. Mensen kunnen ook worden besmet door eitjes die vastgeplakt zitten aan de vacht en die via de handen en mond worden opgenomen.

Volwassen wasberenspoelwormen zijn beige tot lichtbruin van kleur en kunnen 11 centimeter (mannetjes) tot 22 centimeter (vrouwtjes) lang worden. De eitjes zijn ellipsvormig, bruin en met het blote oog niet te zien. Vrouwelijke wormen produceren ongeveer 100,000 tot 150,000 eitjes per worm per dag in de dunne darm van wasberen. Dit betekent dat er per wasbeer miljoenen eitjes per dag kunnen worden uitgescheiden met de mest. Jonge wasberen scheiden vaak meer eitjes uit dan volwassen dieren. De eitjes ontwikkelen zich in 2 tot 4 weken (afhankelijk van de temperatuur en de luchtvochtigheid) tot een infectieus stadium en kunnen jarenlang infectieus blijven.

Bron (deels).